Tuesday, July 24, 2007

1

1:01 παροιμιαι σαλωμωντος υιου δαυιδ ος εβασιλευσεν εν ισραηλ 1:02 γνωναι σοφιαν και παιδειαν νοησαι τε λογους φρονησεως 1:03 δεξασθαι τε στροφας λογων νοησαι τε δικαιοσυνην αληθη και κριμα κατευθυνειν 1:04 ινα δω ακακοις πανουργιαν παιδι δε νεω αισθησιν τε και εννοιαν 1:05 τωνδε/των δε γαρ ακουσας σοφος σοφωτερος εσται ο δε νοημων κυβερνησιν κτησεται 1:06 νοησει τε παραβολην και σκοτεινον λογον ρησεις τε σοφων και αινιγματα 1:07 αρχη σοφιας φοβος θεου/κυριου συνεσις δε αγαθη πασι τοις ποιουσιν αυτην ευσεβεια δε εις θεον αρχη αισθησεως σοφιαν δε και παιδειαν ασεβεις εξουθενησουσιν 1:08 ακουε υιε παιδειαν πατρος σου και μη απωση θεσμους μητρος σου 1:09 στεφανον γαρ χαριτων δεξη ση κορυφη και κλοιον χρυσεον περι σω τραχηλω 1:10 υιε μη σε πλανησωσιν ανδρες ασεβεις μηδε βουληθης εαν παρακαλεσωσι σε λεγοντες 1:11 ελθε μεθ' ημων κοινωνησον αιματος κρυψωμεν δε εις γην ανδρα δικαιον αδικως 1:12 καταπιωμεν δε αυτον ωσπερ αδης ζωντα και αρωμεν αυτου την μνημην εκ γης 1:13 την κτησιν αυτου την πολυτελη καταλαβωμεθα πλησωμεν δε οικους ημετερους σκυλων 1:14 τον δε σον κληρον βαλε εν ημιν κοινον δε βαλλαντιον / βαλαντιον κτησωμεθα παντες και μαρσιππιον εν γενηθητω ημιν 1:15 μη πορευθης εν οδω μετ' αυτων εκκλινον δε τον ποδα σου εκ των τριβων αυτων 1:16 not in VT οι γαρ ποδες αυτων εις κακιαν τρεχουσιν και ταχινοι του εκχεαι αιμα 1:17 ου γαρ αδικως εκτεινεται δικτυα πτερωτοις 1:18 αυτοι γαρ οι φονου μετεχοντες θησαυριζουσιν εαυτοις κακα η δε καταστροφη ανδρων παρανομων κακη 1:19 αυται αι οδοι εισιν/εισι παντων των συντελουντων τα ανομα τη γαρ ασεβεια την εαυτων ψυχην αφαιρουνται 1:20 σοφια εν εξοδοις υμνειται εν δε πλατειαις παρρησιαν αγει 1:21 επ' ακρων δε τειχεων κηρυσσεται επι δε πυλαις δυναστων παρεδρευει επι δε πυλαις πολεως θαρρουσα λεγει 1:22 οσον αν χρονον ακακοι εχωνται/εχονται της δικαιοσυνης ουκ αισχυνθησονται οι δε αφρονες της υβρεως οντες επιθυμηται ασεβεις γενομενοι εμισησαν αισθησιν 1:23 και υπευθυνοι εγενοντο ελεγχοις ιδου προησομαι υμιν εμης πνοης ρησιν διδαξω δε υμας τον εμον λογον 1:24 επειδη εκαλουν και ουχ υπηκουσατε και εξετεινον λογους και ου προσειχετε 1:25 αλλα ακυρους εποιειτε εμας βουλας τοις δε εμοις ελεγχοις ηπειθησατε 1:26 τοιγαρουν καγω τη υμετερα απωλεια επιγελασομαι / επι γελασομαι καταχαρουμαι δε ηνικα [αν] ερχηται υμιν ολεθρος 1:27 και ως αν αφικηται υμιν αφνω θορυβος η δε καταστροφη ομοιως καταιγιδι παρη και οταν ερχηται υμιν θλιψις και πολιορκια η οταν ερχηται υμιν ολεθρος 1:28 εσται γαρ οταν επικαλεσησθε με εγω δε ουκ εισακουσομαι υμων ζητησουσιν/ζητησουσι με κακοι και ουχ ευρησουσιν 1:29 εμισησαν γαρ σοφιαν τον δε φοβον/λογον του κυριου ου προειλαντο 1:30 ουδε ηθελον εμαις προσεχειν βουλαις εμυκτηριζον δε εμους ελεγχους 1:31 τοιγαρουν εδονται της εαυτων οδου τους καρπους και της εαυτων ασεβειας πλησθησονται 1:32 ανθ' ων γαρ ηδικουν νηπιους φονευθησονται και εξετασμος ασεβεις ολει 1:33 ο δε εμου ακουων κατασκηνωσει επ' ελπιδι και ησυχασει αφοβως απο παντος κακου

2

2:01 υιε εαν δεξαμενος ρησιν εμης εντολης κρυψης παρα σεαυτω 2:02 υπακουσεται σοφιας το ους σου και παραβαλεις καρδιαν σου εις συνεσιν παραβαλεις δε αυτην επι νουθετησιν τω υιω σου 2:03 εαν γαρ την σοφιαν επικαλεση και τη συνεσει δως φωνην σου [την δε αισθησιν ζητησης μεγαλη τη φωνη] 2:04 και εαν ζητησης αυτην ως αργυριον και ως θησαυρους εξερευνησης αυτην 2:05 τοτε συνησεις φοβον κυριου και επιγνωσιν θεου ευρησεις 2:06 οτι κυριος διδωσιν/διδωσι σοφιαν και απο προσωπου αυτου γνωσις και συνεσις 2:07 και θησαυριζει τοις κατορθουσι σωτηριαν υπερασπιει την πορειαν αυτων 2:08 του φυλαξαι οδους δικαιωματων και οδον ευλαβουμενων αυτον διαφυλαξει 2:09 τοτε συνησεις δικαιοσυνην και κριμα και κατορθωσεις παντας αξονας αγαθους 2:10 εαν γαρ ελθη η σοφια εις σην διανοιαν η δε αισθησις τη ση ψυχη καλη ειναι δοξη 2:11 βουλη καλη φυλαξει σε εννοια δε οσια τηρησει σε 2:12 ινα ρυσηται σε απο οδου κακης και απο ανδρος λαλουντος μηδεν πιστον 2:13 ω οι εγκαταλειποντες οδους ευθειας του πορευεσθαι εν οδοις σκοτους 2:14 οι ευφραινομενοι επι κακοις και χαιροντες επι διαστροφη κακη 2:15 ων αι τριβοι σκολιαι και καμπυλαι αι τροχιαι αυτων 2:16 του μακραν σε ποιησαι απο οδου ευθειας και αλλοτριον της δικαιας γνωμης 2:17 υιε μη σε καταλαβη κακη βουλη η απολειπουσα/απολιπουσα διδασκαλιαν νεοτητος και διαθηκην θειαν επιλελησμενη 2:18 εθετο γαρ παρα τω θανατω τον οικον αυτης και παρα τω αδη μετα των γηγενων τους αξονας αυτης 2:19 παντες οι πορευομενοι εν αυτη ουκ αναστρεψουσιν ουδε μη καταλαβωσιν/καταλαβωσι τριβους ευθειας ου γαρ καταλαμβανονται υπο ενιαυτων ζωης 2:20 ει γαρ επορευοντο τριβους αγαθας ευροσαν αν τριβους δικαιοσυνης λειους/λειας 2:21 [χρηστοι εσονται οικητορες γης ακακοι δε υπολειφθησονται εν αυτη] οτι ευθεις κατασκηνωσουσι γην και οσιοι υπολειφθησονται εν αυτη 2:22 οδοι ασεβων εκ γης ολουνται οι δε παρανομοι εξωσθησονται απ' αυτης

3

3:01 υιε εμων νομιμων μη επιλανθανου τα δε ρηματα μου τηρειτω ση καρδια 3:02 μηκος γαρ βιου και ετη ζωης και ειρηνην προσθησουσιν/προσθησουσι σοι 3:03 ελεημοσυναι και πιστεις μη εκλιπετωσαν /εκλειπετωσαν σε αφαψαι δε αυτας επι σω τραχηλω και ευρησεις χαριν 3:04 και προνοου καλα ενωπιον κυριου και ανθρωπων 3:05 ισθι πεποιθως εν ολη [τη] καρδια επι θεω επι δε ση σοφια μη επαιρου 3:06 [εν ] πασαις οδοις σου γνωριζε αυτην ινα ορθοτομη τας οδους σου [ο δε πους σου ου μη προσκοπτη] 3:07 μη ισθι φρονιμος παρα σεαυτω φοβου δε τον θεον και εκκλινε απο παντος κακου 3:08 τοτε ιασις εσται τω σωματι σου και επιμελεια τοις οστεοις σου 3:09 τιμα τον κυριον απο σων δικαιων πονων και απαρχου αυτω απο σων καρπων δικαιοσυνης 3:10 ινα πιμπληται τα ταμιεια σου πλησμονης σιτου/σιτω οινω δε αι ληνοι σου εκβλυζωσιν 3:11 υιε μη ολιγωρει παιδειας κυριου μηδε εκλυου υπ' αυτου ελεγχομενος 3:12 ον γαρ αγαπα κυριος παιδευει/ελεγχει μαστιγοι δε παντα υιον ον παραδεχεται 3:13 μακαριος ανθρωπος ος ευρεν/ευρε σοφιαν και θνητος ος ειδεν/ειδε φρονησιν 3:14 κρειττον/κρεισσον γαρ αυτην εμπορευεσθαι η χρυσιου και αργυριου θησαυρους 3:15 τιμιωτερα δε εστιν/εστι λιθων πολυτελων ουκ αντιταξεται αυτη ουδεν πονηρον ευγνωστος εστιν/εστι πασιν/πασι τοις εγγιζουσιν αυτη παν δε τιμιον ουκ αξιον αυτης εστιν/εστι 3:16 μηκος γαρ βιου και ετη ζωης εν τη δεξια αυτης εν δε τη αριστερα αυτης πλουτος και δοξα [ 16α ] εκ του στοματος αυτης εκπορευεται δικαιοσυνη νομον δε και ελεον επι γλωσσης φορει 3:17 αι οδοι αυτης οδοι καλαι και παντες/πασαι οι/αι τριβοι αυτης εν ειρηνη 3:18 ξυλον ζωης εστι πασι τοις αντεχομενοις αυτης και τοις επερειδομενοις επ' αυτην ως επι κυριον ασφαλης 3:19 ο θεος τη σοφια εθεμελιωσεν/εθεμελιωσε την γην ητοιμασεν /ητοιμασε δε ουρανους [εν] φρονησει 3:20 εν αισθησει αβυσσοι ερραγησαν νεφη δε ερρυησαν δροσους 3:21 υιε μη παραρρυης τηρησον δε εμην βουλην και εννοιαν 3:22 ινα ζηση η ψυχη σου και χαρις η περι σω τραχηλω [ 22α ] εσται δε ιασις ταις σαρξι σου και επιμελεια τοις σοις οστεοις 3:23 ινα πορευη πεποιθως εν ειρηνη πασας τας οδους σου ο δε πους σου ου μη προσκοψη 3:24 εαν γαρ καθη αφοβος εση εαν δε καθευδης ηδεως υπνωσεις 3:25 και ου φοβηθηση πτοησιν επελθουσαν ουδε ορμας ασεβων επερχομενας 3:26 ο γαρ κυριος εσται επι πασων οδων σου και ερεισει/κρεισει σον ποδα ινα μη σαλευθης 3:27 μη αποσχη ευ ποιειν ενδεη ηνικα αν εχη η χειρ σου βοηθειν 3:28 μη ειπης επανελθων επανηκε [και] αυριον δωσω δυνατου σου οντος ευ ποιειν ου γαρ οιδας τι τεξεται η επιουσα 3:29 μη τεκτηνη επι σον φιλον κακα παροικουντα και πεποιθοτα επι σοι 3:30 μη φιλεχθρησης προς ανθρωπον ματην μη/μητι τι [εις] σε εργασηται κακον 3:31 μη κτηση κακων ανδρων ονειδη μηδε ζηλωσης τας οδους αυτων 3:32 ακαθαρτος γαρ εναντι κυριου πας παρανομος εν δε δικαιοις ου συνεδριαζει 3:33 καταρα θεου εν οικοις ασεβων επαυλεις δε δικαιων ευλογουνται 3:34 κυριος υπερηφανοις αντιτασσεται ταπεινοις δε διδωσιν/διδωσι χαριν 3:35 δοξαν σοφοι κληρονομησουσιν οι δε ασεβεις υψωσαν ατιμιαν

4

4:01 ακουσατε παιδες παιδειαν πατρος και προσεχετε γνωναι εννοιαν 4:02 δωρον γαρ αγαθον δωρουμαι υμιν τον εμον νομον μη εγκαταλιπητε 4:03 υιος γαρ εγενομην καγω πατρι υπηκοος και αγαπωμενος εν προσωπω μητρος 4:04 οι ελεγον και εδιδασκον με ερειδετω ο ημετερος λογος εις σην καρδιαν 4:05 φυλασσε εντολας μη επιλαθη μηδε παριδης ρησιν εμου στοματος 4:06 μηδε εγκαταλιπης αυτην και ανθεξεται σου ερασθητι αυτης και τηρησει σε 4.7 mod greek Η σοφια ειναι το πρωτιστον· αποκτησον σοφιαν· και υπερ πασαν αποκτησιν σου αποκτησον συνεσιν. 4:08 περιχαρακωσον αυτην και υψωσει σε τιμησον αυτην ινα σε περιλαβη 4:09 ινα δω τη ση κεφαλη στεφανον χαριτων στεφανω δε τρυφης υπερασπιση σου 4:10 ακουε υιε και δεξαι εμους λογους και πληθυνθησεται ετη ζωης σου ινα σοι γενωνται πολλαι οδοι βιου 4:11 οδους γαρ σοφιας διδασκω σε εμβιβαζω δε σε τροχιαις ορθαις 4:12 εαν γαρ πορευη ου συγκλεισθησεται σου τα διαβηματα εαν δε τρεχης ου κοπιασεις 4:13 επιλαβου εμης παιδειας μη αφης αλλα φυλαξον αυτην σεαυτω εις ζωην σου 4:14 οδους ασεβων μη επελθης μηδε ζηλωσης οδους παρανομων 4:15 εν ω αν τοπω στρατοπεδευσωσιν/στρατοπεδευσωσι μη επελθης εκει εκκλινον δε απ' αυτων και παραλλαξον 4:16 ου γαρ μη υπνωσωσιν εαν μη κακοποιησωσιν αφηρηται ο υπνος αυτων και ου κοιμωνται 4:17 οιδε γαρ σιτουνται σιτα ασεβειας οινω δε παρανομω μεθυσκονται 4:18 αι δε οδοι των δικαιων ομοιως φωτι λαμπουσιν/λαμπουσι προπορευονται και φωτιζουσιν εως κατορθωση η ημερα 4:19 αι δε οδοι των ασεβων σκοτειναι ουκ οιδασιν/οιδασι πως προσκοπτουσιν 4:20 υιε εμη ρησει προσεχε τοις δε εμοις λογοις παραβαλε/παραβαλλε σον ους 4:21 οπως μη εκλιπωσιν/εκλιπωσι σε αι πηγαι σου φυλασσε αυτας εν [ση] καρδια 4:22 ζωη γαρ εστιν/εστι τοις ευρισκουσιν αυτας και παση σαρκι ιασις 4:23 παση φυλακη τηρει σην καρδιαν εκ γαρ τουτων εξοδοι ζωης 4:24 περιελε σεαυτου σκολιον στομα και αδικα χειλη μακραν απο σου απωσαι 4:25 οι οφθαλμοι σου ορθα βλεπετωσαν τα δε βλεφαρα σου νευετω δικαια 4:26 ορθας τροχιας ποιει σοις ποσιν/ποσι και τας οδους σου κατευθυνε 4:27 μη εκκλινης εις τα δεξια μηδε εις τα αριστερα αποστρεψον δε σον ποδα απο οδου κακης [ 27α ] οδους γαρ τας εκ δεξιων οιδεν ο θεος διεστραμμεναι δε εισιν αι εξ αριστερων [ 27β ] αυτος δε ορθας ποιησει τας τροχιας σου τας δε πορειας σου εν ειρηνη προαξει

5

5:01 υιε εμη σοφια προσεχε εμοις δε λογοις παραβαλλε σον ους 5:02 ινα φυλαξης εννοιαν αγαθην αισθησιν/αισθησις δε εμων χειλεων εντελλομαι/εντελλεται σοι 5:03 μη προσεχε φαυλη γυναικι μελι γαρ αποσταζει απο χειλεων γυναικος πορνης η προς καιρον λιπαινει σον φαρυγγα 5:04 υστερον μεντοι πικροτερον χολης ευρησεις και ηκονημενον μαλλον μαχαιρας διστομου 5:05 της γαρ αφροσυνης οι ποδες [καταγουσι] τους χρωμενους αυτη μετα θανατου εις τον αδην τα δε ιχνη αυτης ουκ ερειδεται 5:06 οδους γαρ ζωης ουκ επερχεται σφαλεραι δε αι τροχιαι αυτης και ουκ ευγνωστοι 5:07 νυν ουν υιε ακουε μου και μη ακυρους ποιησης/ποιησεις εμους λογους 5:08 μακραν ποιησον απ' αυτης σην οδον μη εγγισης προς θυραις οικων αυτης 5:09 ινα μη προη αλλοις ζωην σου και σον βιον ανελεημοσιν 5:10 ινα μη πλησθωσιν αλλοτριοι σης ισχυος οι δε σοι πονοι εις οικους αλλοτριων [εισ]ελθωσιν/ελθωσι 5:11 και μεταμεληθηση επ' εσχατων ηνικα αν κατατριβωσιν/κατατριβωσι σαρκες σωματος σου 5:12 και ερεις πως εμισησα παιδειαν και ελεγχους εξεκλινεν η καρδια μου 5:13 ουκ ηκουον φωνην παιδευοντος με και διδασκοντος με ουδε παρεβαλλον το ους μου 5:14 παρ' ολιγον εγενομην εν παντι κακω εν μεσω εκκλησιας και συναγωγης 5:15 πινε υδατα απο σων αγγειων και απο σων φρεατων πηγης 5:16 μη υπερεκχεισθω σοι [τα] υδατα εκ της σης πηγης εις δε σας πλατειας διαπορευεσθω τα σα υδατα 5:17 τω/εστω σοι μονω υπαρχοντα και μηδεις αλλοτριος μετασχετω σοι 5:18 η πηγη σου του υδατος εστω σοι ιδια και συνευφραινου μετα γυναικος της εκ νεοτητος σου 5:19 ελαφος φιλιας και πωλος σων χαριτων ομιλειτω σοι η δε ιδια ηγεισθω σου και συνεστω σοι εν παντι καιρω εν γαρ τη ταυτης φιλια συμπεριφερομενος πολλοστος εση 5:20 μη πολυς ισθι προς αλλοτριαν μηδε συνεχου αγκαλαις της μη ιδιας 5:21 ενωπιον γαρ εισιν/εισι των του θεου οφθαλμων οδοι ανδρος εις δε πασας τας τροχιας αυτου σκοπευει 5:22 παρανομιαι ανδρα αγρευουσιν/αγρευουσι σειραις δε των εαυτου αμαρτιων εκαστος σφιγγεται 5:23 ουτος τελευτα μετα απαιδευτων εκ δε πληθους της εαυτου βιοτητος εξερριφη και απωλετο δι' αφροσυνην

6

6:01 υιε εαν εγγυηση σον φιλον παραδωσεις σην χειρα εχθρω 6:02 παγις γαρ ισχυρα ανδρι τα ιδια χειλη και αλισκεται χειλεσιν ιδιου στοματος 6:03 ποιει υιε α εγω σοι εντελλομαι και σωζου ηκεις γαρ εις χειρας κακων δια σον φιλον ιθι/ισθι μη εκλυομενος παροξυνε δε και τον φιλον σου ον ενεγυησω/ενεγγυησω 6:04 μη δως υπνον σοις ομμασιν/ομμασι μηδε επινυσταξης σοις βλεφαροις 6:05 ινα σωζη ωσπερ δορκας εκ βροχων και ωσπερ ορνεον εκ παγιδος 6:06 ιθι προς τον μυρμηκα ω οκνηρε και ζηλωσον ιδων τας οδους αυτου και γενου εκεινου σοφωτερος 6:07 εκεινω γαρ γεωργιου μη υπαρχοντος μηδε τον αναγκαζοντα εχων μηδε υπο δεσποτην ων 6:08 ετοιμαζεται θερους την τροφην πολλην τε εν τω αμητω ποιειται την παραθεσιν [ 8α ] η πορευθητι προς την μελισσαν και μαθε ως εργατις εστιν/εστι την τε εργασιαν ως σεμνην ποιειται [ 8β ] ης τους πονους βασιλεις και ιδιωται προς υγιειαν προσφερονται ποθεινη δε εστιν/εστι πασιν/πασι και επιδοξος [ 8χ ] καιπερ ουσα τη ρωμη ασθενης την σοφιαν τιμησασα προηχθη 6:09 εως τινος οκνηρε κατακεισαι ποτε δε εξ υπνου εγερθηση 6:10 ολιγον μεν υπνοις ολιγον δε καθησαι μικρον δε νυσταζεις ολιγον δε εναγκαλιζη χερσιν/χερσι στηθη 6:11 ειτ' εμπαραγινεται σοι ωσπερ κακος οδοιπορος η πενια και η ενδεια ωσπερ αγαθος δρομευς [ 11α ] εαν δε αοκνος ης ηξει ωσπερ πηγη ο αμητος σου η δε ενδεια ωσπερ κακος δρομευς απαυτομολησει 6:12 ανηρ αφρων και παρανομος πορευεται οδους ουκ αγαθας 6:13 ο δ' αυτος εννευει οφθαλμω σημαινει δε ποδι διδασκει δε εννευμασιν/εννευμασι δακτυλων 6:14 διεστραμμενη δε καρδια τεκταινεται κακα εν παντι καιρω ο τοιουτος ταραχας συνιστησιν/συνιστησι πολει 6:15 δια τουτο εξαπινης ερχεται η απωλεια αυτου διακοπη και συντριβη ανιατος 6:16 οτι χαιρει πασιν οις μισει ο κυριος/θεος συντριβεται δε δι' ακαθαρσιαν ψυχης 6:17 οφθαλμος υβριστου γλωσσα αδικος χειρες εκχεουσαι αιμα δικαιου 6:18 και καρδια τεκταινομενη λογισμους κακους και ποδες επισπευδοντες κακοποιειν 6:19 εκκαιει ψευδη μαρτυς αδικος και επιπεμπει κρισεις ανα/αναμεσον μεσον αδελφων 6:20 υιε φυλασσε νομους πατρος σου και μη απωση θεσμους μητρος σου 6:21 αφαψαι δε αυτους επι ση ψυχη δια/διαπαντος παντος και εγκλοιωσαι επι/περι σω τραχηλω 6:22 ηνικα αν περιπατης επαγου αυτην και μετα σου εστω ως δ' αν καθευδης φυλασσετω σε ινα εγειρομενω συλλαλη σοι 6:23 οτι λυχνος εντολη νομου και φως [και] οδος ζωης [και] ελεγχος και παιδεια 6:24 του διαφυλασσειν σε απο γυναικος υπανδρου και απο διαβολης γλωσσης αλλοτριας 6:25 μη σε νικηση καλλους επιθυμια μηδε αγρευθης σοις οφθαλμοις μηδε συναρπασθης απο των αυτης βλεφαρων 6:26 τιμη γαρ πορνης οση και ενος αρτου γυνη δε ανδρων τιμιας ψυχας αγρευει 6:27 αποδησει τις πυρ εν κολπω τα δε ιματια ου κατακαυσει 6:28 η περιπατησει τις επ' ανθρακων πυρος τους δε ποδας ου κατακαυσει 6:29 ουτως ο εισελθων προς γυναικα υπανδρον ουκ αθωωθησεται ουδε πας ο απτομενος αυτης 6:30 ου θαυμαστον εαν αλω τις κλεπτων κλεπτει γαρ ινα εμπληση την ψυχην πεινων 6:31 εαν δε αλω αποτεισει/αποτεσει επταπλασια και παντα τα υπαρχοντα αυτου δους ρυσεται εαυτον 6:32 ο δε μοιχος δι' ενδειαν φρενων απωλειαν τη ψυχη αυτου περιποιειται 6:33 οδυνας τε και ατιμιας υποφερει το δε ονειδος αυτου ουκ εξαλειφθησεται εις τον αιωνα 6.34 μεστος γαρ ζηλου θυμος ανδρος αυτης ου φεισεται εν ημερα κρισεως 6:35 ουκ ανταλλαξεται ουδενος λυτρου την εχθραν ουδε μη διαλυθη πολλων δωρων

7

7:01 υιε φυλασσε εμους λογους τας δε εμας εντολας κρυψον παρα σεαυτω [ 1α ] υιε τιμα τον κυριον και ισχυσεις πλην δε αυτου μη φοβου αλλον 7:02 φυλαξον εμας εντολας και βιωσεις τους δε εμους λογους ωσπερ κορας ομματων 7:03 περιθου δε αυτους σοις δακτυλοις επιγραψον δε επι το πλατος της καρδιας σου 7:04 ειπον την σοφιαν σην αδελφην ειναι την δε φρονησιν γνωριμον περιποιησαι σεαυτω 7:05 ινα σε τηρηση απο γυναικος αλλοτριας και πονηρας εαν σε λογοις τοις προς χαριν εμβαληται/εμβαλληται 7:06 απο γαρ θυριδος εκ του οικου αυτης εις τας πλατειας παρακυπτουσα 7:07 ον αν ιδη των αφρονων τεκνων νεανιαν ενδεη φρενων 7:08 παραπορευομενον παρα γωνιαν εν διοδοις οικων αυτης 7:09 και λαλουντα εν σκοτει εσπερινω ηνικα αν ησυχια νυκτερινη [η ] και γνοφωδης 7:10 η δε γυνη συναντα αυτω ειδος εχουσα πορνικον η ποιει νεων εξιπτασθαι καρδιας 7:11 ανεπτερωμενη δε εστιν/εστι και ασωτος εν οικω δε ουχ ησυχαζουσιν οι ποδες αυτης 7:12 χρονον γαρ τινα εξω ρεμβεται χρονον δε εν πλατειαις παρα πασαν γωνιαν ενεδρευει 7:13 ειτα επιλαβομενη εφιλησεν αυτον αναιδει δε προσωπω προσειπεν αυτω 7:14 θυσια ειρηνικη μοι εστιν/εστι σημερον αποδιδωμι τας ευχας μου 7:15 ενεκα τουτου εξηλθον εις συναντησιν σοι ποθουσα το σον προσωπον ευρηκα σε 7:16 κειριαις τετακα την κλινην μου αμφιταποις δε εστρωκα τοις απ' αιγυπτου 7:17 διερραγκα την κοιτην μου κροκω/κροκινω τον δε οικον μου κινναμωμω 7:18 ελθε και απολαυσωμεν φιλιας εως ορθρου δευρο και εγκυλισθωμεν ερωτι 7:19 ου γαρ παρεστιν ο ανηρ μου εν οικω πεπορευται δε οδον μακραν 7:20 ενδεσμον αργυριου λαβων εν χειρι αυτου δι' ημερων πολλων επανηξει εις τον οικον αυτου 7:21 απεπλανησεν/απεπλανησε δε αυτον πολλη ομιλια βροχοις τε τοις απο χειλεων εξωκειλεν αυτον 7:22 ο δε επηκολουθησεν αυτη κεπφωθεις ωσπερ δε βους επι σφαγην αγεται και ωσπερ κυων επι δεσμους 7:23 η ως ελαφος τοξευματι πεπληγως εις το ηπαρ σπευδει δε ωσπερ ορνεον εις παγιδα ουκ ειδως οτι περι ψυχης τρεχει 7:24 νυν ουν υιε ακουε μου και προσεχε ρημασιν/ρημασι στοματος μου 7:25 μη εκκλινατω εις τας οδους αυτης η καρδια σου 7:26 πολλους γαρ τρωσασα καταβεβληκεν/καταβεβληκε και αναριθμητοι εισιν ους πεφονευκεν 7:27 οδοι αδου ο οικος αυτης καταγουσαι εις τα ταμιεια του θανατου

8

8:01 συ την σοφιαν κηρυξεις ινα φρονησις σοι υπακουση 8:02 επι γαρ των υψηλων ακρων εστιν ανα/αναμεσον μεσον δε των τριβων εστηκεν/εστηκε 8:03 παρα γαρ πυλαις δυναστων παρεδρευει εν δε εισοδοις υμνειται 8:04 υμας ω ανθρωποι παρακαλω και προιεμαι/προι εμαι εμην φωνην υιοις ανθρωπων 8:05 νοησατε ακακοι πανουργιαν οι δε απαιδευτοι ενθεσθε καρδιαν 8:06 εισακουσατε μου σεμνα γαρ ερω και ανοισω απο χειλεων ορθα 8:07 οτι αληθειαν μελετησει ο φαρυγξ μου εβδελυγμενα δε εναντιον εμου χειλη ψευδη 8:08 μετα δικαιοσυνης παντα τα ρηματα του στοματος μου ουδεν εν/εαυτοις αυτοις σκολιον ουδε στραγγαλωδες 8:09 παντα ενωπια τοις συνιουσιν/συνιουσι και ορθα τοις ευρισκουσι γνωσιν 8:10 λαβετε παιδειαν και μη αργυριον και γνωσιν υπερ χρυσιον δεδοκιμασμενον [ανθαιρεισθε δε αισθησιν χρυσιου καθαρου ] 8:11 κρεισσων γαρ σοφια λιθων πολυτελων παν δε τιμιον ουκ αξιον αυτης εστιν 8:12 εγω η σοφια κατεσκηνωσα βουλην και γνωσιν και εννοιαν εγω επεκαλεσαμην 8:13 φοβος κυριου μισει αδικιαν υβριν τε και υπερηφανιαν και οδους πονηρων μεμισηκα δε εγω διεστραμμενας οδους κακων 8:14 εμη βουλη και ασφαλεια εμη φρονησις εμη δε ισχυς 8:15 δι' εμου βασιλεις βασιλευουσιν /βασιλευουσι και οι δυνασται γραφουσιν / γραφουσι δικαιοσυνην 8:16 δι' εμου μεγιστανες μεγαλυνονται και τυραννοι δι' εμου κρατουσι γης 8:17 εγω τους εμε φιλουντας αγαπω οι δε εμε ζητουντες ευρησουσιν / eurhsousi 8:18 πλουτος και δοξα εμοι υπαρχει και κτησις πολλων και δικαιοσυνη 8:19 βελτιον εμε καρπιζεσθαι υπερ χρυσιον και λιθον τιμιον τα δε εμα γενηματα/γεννηματα κρεισσω αργυριου εκλεκτου 8:20 εν οδοις δικαιοσυνης περιπατω και ανα/αναμεσον μεσον τριβων δικαιωματος αναστρεφομαι 8:21 ινα μερισω τοις εμε αγαπωσιν υπαρξιν και τους θησαυρους αυτων εμπλησω αγαθων [ 21α ] εαν αναγγειλω υμιν τα καθ' ημεραν γινομενα μνημονευσω τα εξ αιωνος αριθμησαι 8:22 κυριος εκτισεν/εκτισε με αρχην οδων αυτου εις εργα αυτου 8:23 προ του αιωνος εθεμελιωσεν/εθεμελιωσε με εν αρχη 8:24 προ του την γην ποιησαι και προ του τας αβυσσους ποιησαι προ του προελθειν τας πηγας των υδατων 8:25 προ του ορη εδρασθηναι προ δε παντων βουνων γεννα με 8:26 κυριος εποιησεν/εποιησε χωρας και αοικητους και ακρα οικουμενα της υπ' ουρανον/ουρανων 8:27 ηνικα ητοιμαζεν/ητοιμαζε τον ουρανον συμπαρημην αυτω και οτε αφωριζεν/αφωριζε τον εαυτου θρονον επ' ανεμων 8:28 ηνικα/και ως ισχυρα εποιει τα ανω νεφη και ως ασφαλεις ετιθει πηγας της υπ' ουρανον 8:29 και [ως] ισχυρα εποιει τα θεμελια της γης 8:30 ημην παρ' αυτω αρμοζουσα εγω ημην η προσεχαιρεν/προσεχαιρε καθ' ημεραν δε ευφραινομην εν προσωπω αυτου εν παντι καιρω 8:31 οτε ευφραινετο την οικουμενην συντελεσας και ενευφραινετο / ενευφραινετο εν υιοις ανθρωπων 8:32 νυν ουν υιε ακουε μου 8.33 Modern Greek Ακουσατε παιδειαν και γενεσθε σοφοι και μη αποδοκιμαζετε αυτην 8:34 μακαριος ανηρ ος εισακουσεται μου και ανθρωπος ος [τας εμας οδους φυλαξει ] αγρυπνων επ' εμαις θυραις καθ' ημεραν τηρων σταθμους εμων εισοδων 8:35 αι γαρ εξοδοι μου εξοδοι ζωης και ετοιμαζεται θελησις παρα κυριου 8:36 οι δε [εις εμε ] αμαρτανοντες [εις εμε ] ασεβουσιν [εις] τας εαυτων ψυχας και οι μισουντες με αγαπωσιν/αγαπωσι θανατον

9

9:01 η σοφια ωκοδομησεν εαυτη οικον και υπηρεισεν/υπηρεισε στυλους επτα 9:02 εσφαξεν/εσφαξε τα εαυτης θυματα εκερασεν εις κρατηρα τον εαυτης οινον και ητοιμασατο την εαυτης τραπεζαν 9:03 απεστειλεν/απεστειλε τους εαυτης δουλους συγκαλουσα μετα υψηλου κηρυγματος επι κρατηρα λεγουσα 9:04 ος εστιν αφρων εκκλινατω προς με/ … και τοις ενδεεσι φρενων ειπεν 9:05 ελθατε φαγετε των εμων αρτων και πιετε οινον ον εκερασα υμιν 9:06 απολειπετε αφροσυνην [ινα εις τον αιωνα βασιλευσητε] [και ζησεσθε ] και ζητησατε φρονησιν [ινα βιωσητε ] και κατορθωσατε εν γνωσει συνεσιν 9:07 ο παιδευων κακους λημψεται/ληψεται εαυτω ατιμιαν ελεγχων δε τον ασεβη μωμησεται εαυτον 9:08 μη ελεγχε κακους ινα μη μισωσιν/μισωσι σε ελεγχε σοφον και αγαπησει σε 9:09 διδου σοφω αφορμην και σοφωτερος εσται γνωριζε δικαιω και προσθησει του δεχεσθαι 9:10 αρχη σοφιας φοβος κυριου και βουλη αγιων συνεσις [ 10α ] το γαρ γνωναι νομον γνωσεως εστιν αγαθης 9:11 τουτω γαρ τω τροπω πολυν ζησεις χρονον και προστεθησεται σοι ετη ζωης σου 9:12 υιε εαν σοφος γενη σεαυτω σοφος εση και τοις πλησιον εαν δε κακος αποβης μονος αναντλησεις/αν αντλησεις κακα [ 12α ] ος ερειδεται επι ψευδεσιν ουτος ποιμανει ανεμους ο δ' αυτος διωξεται ορνεα πετομενα [ 12β ] απελιπεν/απελιπε γαρ οδους του εαυτου αμπελωνος τους δε αξονας του ιδιου γεωργιου πεπλανηται [ 12χ ] διαπορευεται δε δι' ανυδρου ερημου και γην διατεταγμενην εν διψωδεσιν/διψωδεσι συναγει δε χερσιν ακαρπιαν 9:13 γυνη αφρων και θρασεια ενδεης ψωμου γινεται η ουκ επισταται αισχυνην 9:14 εκαθισεν επι θυραις του εαυτης οικου επι διφρου εμφανως εν πλατειαις 9:15 προσκαλουμενη τους παριοντας και κατευθυνοντας εν ταις οδοις αυτων 9:16 ος εστιν υμων αφρονεστατος εκκλινατω προς με [και τοις] ενδεεσι [δε ] φρονησεως παρακελευομαι λεγουσα 9:17 αρτων κρυφιων ηδεως αψασθε και υδατος κλοπης γλυκερου 9:18 ο δε ουκ οιδεν οτι γηγενεις παρ' αυτη ολλυνται και επι πετευρον αδου συναντα [ 18α ] αλλα αποπηδησον μη εγχρονισης/χρονισης εν τω τοπω μηδε επιστησης το σον ομμα προς αυτην [ 18β ] ουτως γαρ διαβηση υδωρ αλλοτριον [και υπερβηση ποταμον αλλοτριον ] [ 18χ ] απο δε υδατος αλλοτριου αποσχου και απο πηγης αλλοτριας μη πιης [ 18δ ] ινα πολυν ζησης χρονον προστεθη δε σοι ετη ζωης

10

10:01 υιος σοφος ευφραινει πατερα υιος δε αφρων λυπη τη μητρι 10:02 ουκ ωφελησουσιν /ωφελησουσι θησαυροι ανομους δικαιοσυνη δε ρυσεται εκ θανατου 10:03 ου λιμοκτονησει κυριος ψυχην δικαιαν ζωην δε ασεβων ανατρεψει 10:04 πενια ανδρα ταπεινοι χειρες δε ανδρειων πλουτιζουσιν [ 4α ] υιος πεπαιδευμενος σοφος εσται τω δε αφρονι διακονω χρησεται 10:05 διεσωθη απο καυματος υιος νοημων ανεμοφθορος δε γινεται εν αμητω υιος παρανομος 10:06 ευλογια κυριου επι κεφαλην δικαιου στομα δε ασεβων καλυψει πενθος αωρον 10:07 μνημη δικαιων μετ' εγκωμιων ονομα δε ασεβους σβεννυται 10:08 σοφος καρδια δεξεται εντολας ο δε αστεγος χειλεσιν/χειλεσι σκολιαζων υποσκελισθησεται 10:09 ος πορευεται απλως πορευεται πεποιθως ο δε διαστρεφων τας οδους αυτου γνωσθησεται 10:10 ο εννευων οφθαλμοις μετα δολου συναγει ανδρασι λυπας ο δε ελεγχων μετα παρρησιας ειρηνοποιει 10:11 πηγη ζωης εν χειρι δικαιου στομα δε ασεβους καλυψει απωλεια 10:12 μισος εγειρει νεικος παντας δε τους μη φιλονεικουντας καλυπτει φιλια 10:13 ος εκ χειλεων προφερει/προφερι σοφιαν ραβδω τυπτει ανδρα ακαρδιον 10:14 σοφοι κρυψουσιν αισθησιν στομα δε προπετους εγγιζει συντριβη 10:15 κτησις πλουσιων πολις οχυρα συντριβη δε ασεβων πενια 10:16 εργα δικαιων ζωην ποιει καρποι δε ασεβων αμαρτιας 10:17 οδους δικαιας ζωης φυλασσει παιδεια παιδεια δε ανεξελεγκτος πλαναται 10:18 καλυπτουσιν εχθραν χειλη δικαια οι δε εκφεροντες λοιδοριας αφρονεστατοι εισιν 10:19 εκ πολυλογιας ουκ εκφευξη αμαρτιαν φειδομενος δε χειλεων νοημων εση 10:20 αργυρος πεπυρωμενος γλωσσα δικαιου καρδια δε ασεβους εκλειψει 10:21 χειλη δικαιων επισταται υψηλα οι δε αφρονες εν ενδεια τελευτωσιν 10:22 ευλογια κυριου επι κεφαλην δικαιου αυτη πλουτιζει και ου μη προστεθη αυτη λυπη εν καρδια 10:23 εν γελωτι αφρων πρασσει κακα η δε σοφια ανδρι τικτει φρονησιν 10:24 εν απωλεια ασεβης περιφερεται επιθυμια δε δικαιου δεκτη 10:25 παραπορευομενης καταιγιδος αφανιζεται ασεβης δικαιος δε εκκλινας σωζεται εις τον αιωνα 10:26 ωσπερ ομφαξ οδουσι βλαβερον και καπνος ομμασιν ουτως παρανομια τοις χρωμενοις αυτην 10:27 φοβος κυριου προστιθησιν ημερας ετη δε ασεβων ολιγωθησεται 10:28 εγχρονιζει δικαιοις ευφροσυνη ελπις δε ασεβων ολλυται/απολειται 10:29 οχυρωμα οσιου φοβος κυριου συντριβη δε τοις εργαζομενοις κακα 10:30 δικαιος [εις] τον αιωνα ουκ ενδωσει ασεβεις δε ουκ οικησουσιν οικησουσι γην 10:31 στομα δικαιου αποσταζει σοφιαν γλωσσα δε αδικου εξολειται 10:32 χειλη ανδρων δικαιων αποσταζει χαριτας στομα δε ασεβων αποστρεφεται

11

11:01 ζυγοι δολιοι βδελυγμα ενωπιον κυριου σταθμιον δε δικαιον δεκτον αυτω 11:02 ου εαν εισελθη υβρις εκει και ατιμια στομα δε ταπεινων μελετα σοφιαν 11:03 αποθανων δικαιος ελιπεν/ελιπε μεταμελον προχειρος δε γινεται και επιχαρτος ασεβων απωλεια 11:4 modern greek Τα πλουτη δεν ωφελουσιν εν ημερα οργης· η δε δικαιοσυνη ελευθερονει εκ θανατου. 11:05 δικαιοσυνη αμωμους ορθοτομει οδους ασεβεια δε περιπιπτει αδικια 11:06 δικαιοσυνη ανδρων ορθων ρυεται αυτους τη δε απωλεια αυτων αλισκονται παρανομοι 11:07 τελευτησαντος ανδρος δικαιου ουκ ολλυται ελπις το δε καυχημα των ασεβων ολλυται 11:08 δικαιος εκ θηρας εκδυνει αντ' αυτου δε παραδιδοται ο ασεβης 11:09 εν στοματι ασεβων παγις πολιταις αισθησις δε δικαιων ευοδος 11:10 εν αγαθοις δικαιων κατωρθωσεν/κατωρθωσε πολις modern greek και εις τον ολεθρον των ασεβων αγαλλεται {11:11b} {στομασιν/στομασι δε ασεβων κατεσκαφη } 11:4 modern greek Δια της ευλογιας των ευθεων υψονεται πολις· 11:11b στομασιν δε ασεβων κατεσκαφη 11:12 μυκτηριζει πολιτας ενδεης φρενων ανηρ δε φρονιμος ησυχιαν αγει 11:13 ανηρ διγλωσσος αποκαλυπτει βουλας εν συνεδριω πιστος δε πνοη κρυπτει πραγματα 11:14 οις μη υπαρχει κυβερνησις πιπτουσιν ωσπερ φυλλα σωτηρια δε υπαρχει εν πολλη βουλη 11:15 πονηρος κακοποιει οταν συμμειξη/συμμιξη δικαιω μισει δε ηχον ασφαλειας 11:16 γυνη ευχαριστος εγειρει ανδρι δοξαν θρονος δε ατιμιας γυνη μισουσα δικαια πλουτου οκνηροι ενδεεις γινονται οι δε ανδρειοι ερειδονται πλουτω 11:17 τη ψυχη αυτου αγαθον ποιει ανηρ ελεημων εξολλυει δε αυτου σωμα ο ανελεημων 11:18 ασεβης ποιει εργα αδικα σπερμα δε δικαιων μισθος αληθειας 11:19 υιος δικαιος γενναται εις ζωην διωγμος δε ασεβους εις θανατον 11:20 βδελυγμα κυριω διεστραμμεναι οδοι προσδεκτοι δε αυτω παντες αμωμοι εν ταις οδοις αυτων 11:21 χειρι χειρας εμβαλων αδικως ουκ ατιμωρητος εσται ο δε σπειρων δικαιοσυνην λημψεται/ληψεται μισθον πιστον 11:22 ωσπερ ενωτιον εν ρινι υος ουτως γυναικι κακοφρονι καλλος 11:23 επιθυμια δικαιων πασα αγαθη ελπις δε ασεβων απολειται 11:24 εισιν οι τα ιδια σπειροντες πλειονα ποιουσιν εισιν/εισι [δε] και οι συναγοντες ελαττονουνται 11:25 ψυχη ευλογουμενη πασα απλη ανηρ δε θυμωδης ουκ ευσχημων 11:26 ο συνεχων σιτον υπολιποιτο/υπολειποιτο αυτον τοις εθνεσιν ευλογια δε εις κεφαλην του μεταδιδοντος 11:27 τεκταινομενος αγαθα ζητει χαριν αγαθην εκζητουντα δε κακα καταλημψεται/καταληψεται αυτον 11:28 ο πεποιθως επι πλουτω ουτος πεσειται ο δε αντιλαμβανομενος δικαιων ουτος ανατελει 11:29 ο μη συμπεριφερομενος τω εαυτου οικω κληρονομησει ανεμον δουλευσει δε αφρων φρονιμω 11:30 εκ καρπου δικαιοσυνης φυεται δενδρον ζωης αφαιρουνται δε αωροι ψυχαι παρανομων 11:31 ει ο μεν δικαιος μολις σωζεται ο ασεβης και αμαρτωλος που φανειται

12

12:01 ο αγαπων παιδειαν αγαπα αισθησιν ο δε μισων ελεγχους αφρων 12:02 κρεισσων ο ευρων χαριν παρα κυριω ανηρ δε παρανομος παρασιωπηθησεται 12:03 ου κατορθωσει ανθρωπος εξ ανομου αι δε ριζαι των δικαιων ουκ εξαρθησονται 12:04 γυνη ανδρεια στεφανος τω ανδρι αυτης ωσπερ δε εν ξυλω σκωληξ ουτως ανδρα απολλυσιν/απολλυσι γυνη κακοποιος 12:05 λογισμοι δικαιων κριματα κυβερνωσιν κυβερνωσι δε ασεβεις δολους 12:06 λογοι ασεβων δολιοι στομα δε ορθων ρυσεται αυτους 12:07 ου εαν στραφη ασεβης [o] αφανιζεται οικοι δε δικαιων παραμενουσιν/παραμενουσι 12:08 στομα συνετου εγκωμιαζεται υπο ανδρος νωθροκαρδιος δε μυκτηριζεται 12:09 κρεισσων ανηρ εν ατιμια δουλευων εαυτω η τιμην εαυτω περιτιθεις και προσδεομενος αρτου 12:10 δικαιος οικτιρει/οικτειρει ψυχας κτηνων αυτου τα δε σπλαγχνα των ασεβων ανελεημονα 12:11 ο εργαζομενος την εαυτου γην εμπλησθησεται αρτων οι δε διωκοντες ματαια ενδεεις φρενων [ 11α ] ος εστιν ηδυς εν οινων διατριβαις εν τοις εαυτου οχυρωμασιν/οχυρωμασι καταλειψει ατιμιαν 12:12 επιθυμιαι ασεβων κακαι αι δε ριζαι των ευσεβων εν οχυρωμασιν οχυρωμασι 12:13 δι' αμαρτιαν χειλεων εμπιπτει εις παγιδας αμαρτωλος εκφευγει δε εξ αυτων δικαιος [ 13α ] ο βλεπων λεια ελεηθησεται ο δε συναντων εν πυλαις εκθλιψει ψυχας 12:14 απο καρπων στοματος ψυχη ανδρος πλησθησεται αγαθων ανταποδομα δε χειλεων αυτου δοθησεται αυτω 12:15 οδοι αφρονων ορθαι ενωπιον αυτων εισακουει δε συμβουλιας σοφος 12:16 αφρων αυθημερον εξαγγελλει οργην αυτου κρυπτει δε την εαυτου ατιμιαν [ανηρ] πανουργος 12:17 επιδεικνυμενην πιστιν απαγγελλει δικαιος ο δε μαρτυς των αδικων δολιος 12:18 εισιν οι λεγοντες τιτρωσκουσιν/τιτρωσκουσι μαχαιρα/μαχαιραi γλωσσαι δε σοφων ιωνται 12:19 χειλη αληθινα κατορθοι μαρτυριαν μαρτυς δε ταχυς γλωσσαν εχει αδικον 12:20 δολος εν καρδια τεκταινομενου κακα οι δε βουλομενοι ειρηνην ευφρανθησονται 12:21 ουκ αρεσει τω δικαιω ουδεν αδικον οι δε ασεβεις πλησθησονται κακων 12:22 βδελυγμα κυριω χειλη ψευδη ο δε ποιων πιστεις δεκτος παρ' αυτω 12:23 ανηρ συνετος θρονος αισθησεως καρδια δε αφρονων συναντησεται αραις 12:24 χειρ εκλεκτων κρατησει ευχερως δολιοι δε εσονται εις/εν προνομην/προνομη 12:25 φοβερος λογος καρδιαν ταρασσει ανδρος δικαιου αγγελια δε αγαθη ευφραινει αυτον 12:26 επιγνωμων δικαιος εαυτου φιλος εσται [αι δε γνωμαι των ασεβων ανεπιεικεις ] αμαρτανοντας [δε] καταδιωξεται κακα η δε οδος των ασεβων πλανησει αυτους 12:27 ουκ επιτευξεται δολιος θηρας κτημα δε τιμιον ανηρ καθαρος 12:28 εν οδοις δικαιοσυνης ζωη οδοι δε μνησικακων εις θανατον

13

13:01 υιος πανουργος υπηκοος πατρι υιος δε ανηκοος εν απωλεια 13:02 απο καρπων δικαιοσυνης φαγεται αγαθος ψυχαι δε παρανομων ολουνται αωροι 13:03 ος φυλασσει το εαυτου στομα τηρει την εαυτου ψυχην ο δε προπετης χειλεσιν/χειλεσι πτοησει εαυτον 13:04 εν επιθυμιαις εστιν/εστι πας αεργος χειρες δε ανδρειων εν επιμελεια 13:05 λογον αδικον μισει δικαιος ασεβης δε αισχυνεται και ουχ/ouk εξει παρρησιαν 13:06 [δικαιοσυνη φυλασσει ακακους τους δε ασεβεις φαυλους ποιει αμαρτια] 13:07 εισιν οι πλουτιζοντες εαυτους μηδεν εχοντες και εισιν οι ταπεινουντες εαυτους εν πολλω πλουτω 13:08 λυτρον ανδρος ψυχης ο ιδιος πλουτος πτωχος δε ουχ υφισταται απειλην 13:09 φως δικαιοις δια/διαπαντος παντος φως δε ασεβων σβεννυται [ 9α ] ψυχαι δολιαι πλανωνται εν αμαρτιαις δικαιοι δε οικτιρουσιν/οικτιρουσι και ελεωσιν/ελεoσιν 13:10 κακος μεθ' υβρεως πρασσει κακα οι δε εαυτων επιγνωμονες σοφοι 13:11 υπαρξις επισπουδαζομενη μετα ανομιας ελασσων γινεται ο δε συναγων εαυτω μετ' ευσεβειας πληθυνθησεται δικαιος οικτιρει/οικτειρει και κιχρα 13:12 κρεισσων εναρχομενος βοηθων καρδια του επαγγελλομενου και εις ελπιδα αγοντος δενδρον γαρ ζωης επιθυμια αγαθη 13:13 ος καταφρονει πραγματος καταφρονηθησεται υπ' αυτου ο δε φοβουμενος εντολην ουτος υγιαινει [ 13α ] υιω δολιω ουδεν εσται αγαθον οικετη δε σοφω ευοδοι εσονται πραξεις και κατευθυνθησεται η οδος αυτου 13:14 νομος σοφου πηγη ζωης ο δε ανους υπο παγιδος θανειται 13:15 συνεσις αγαθη διδωσιν/διδωσι χαριν το δε γνωναι νομον διανοιας εστιν αγαθης οδοι δε καταφρονουντων εν απωλεια 13:16 πας πανουργος πρασσει μετα γνωσεως ο δε αφρων εξεπετασεν εαυτου κακιαν 13:17 βασιλευς θρασυς εμπεσειται εις κακα αγγελος δε πιστος/σοφος ρυσεται αυτον 13:18 πενιαν και ατιμιαν αφαιρειται παιδεια ο δε φυλασσων ελεγχους δοξασθησεται 13:19 επιθυμιαι ευσεβων ηδυνουσιν/ηδυνουσι ψυχην εργα δε ασεβων μακραν απο γνωσεως 13:20 [ο ] συμπορευομενος σοφοις σοφος εσται/εση ο δε συμπορευομενος αφροσι γνωσθησεται 13:21 αμαρτανοντας καταδιωξεται κακα τους δε δικαιους καταλημψεται/καταληψεται αγαθα 13:22 αγαθος ανηρ κληρονομησει υιους υιων θησαυριζεται δε δικαιοις πλουτος ασεβων 13:23 δικαιοι ποιησουσιν εν πλουτω ετη πολλα αδικοι δε απολουνται συντομως 13:24 ος φειδεται της βακτηριας μισει τον υιον αυτου ο δε αγαπων επιμελως παιδευει 13:25 δικαιος εσθων εμπιπλα την ψυχην αυτου ψυχαι δε ασεβων ενδεεις

14

14:01 σοφαι γυναικες ωκοδομησαν οικους η δε αφρων κατεσκαψεν/κατεσκαψε ταις χερσιν αυτης 14:02 ο πορευομενος ορθως φοβειται τον κυριον ο δε σκολιαζων ταις οδοις αυτου ατιμασθησεται 14:03 εκ στοματος αφρονων βακτηρια υβρεως χειλη δε σοφων φυλασσει αυτους 14:04 ου μη εισιν/εισι βοες φατναι καθαραι ου δε πολλα γενηματα/γεννηματα φανερα βοος ισχυς 14:05 μαρτυς πιστος ου ψευδεται εκκαιει δε ψευδη μαρτυς αδικος 14:06 ζητησεις σοφιαν παρα κακοις και ουχ ευρησεις αισθησις δε παρα φρονιμοις ευχερης 14:07 παντα εναντια ανδρι αφρονι οπλα δε αισθησεως χειλη σοφα 14:08 σοφια πανουργων επιγνωσεται τας οδους αυτων ανοια δε αφρονων εν πλανη 14:09 οικιαι παρανομων οφειλησουσιν/οφειλησουσι καθαρισμον οικιαι δε δικαιων δεκται 14:10 καρδια ανδρος αισθητικη λυπηρα ψυχη αυτου οταν δε ευφραινηται ουκ επιμειγνυται/επιμιγνυται υβρει 14:11 οικιαι ασεβων αφανισθησονται σκηναι δε κατορθουντων στησονται 14:12 εστιν οδος η δοκει ορθη ειναι παρα ανθρωποις [ορθη ειναι] τα δε τελευταια αυτης ερχεται εις πυθμενα αδου 14:13 εν ευφροσυναις ου προσμειγνυται/προσμιγνυται λυπη τελευταια δε χαρα εις πενθος ερχεται 14:14 των εαυτου οδων πλησθησεται θρασυκαρδιος απο δε των διανοηματων αυτου ανηρ αγαθος 14:15 ακακος πιστευει παντι λογω πανουργος δε ερχεται εις μετανοιαν 14:15c 14:16 σοφος φοβηθεις εξεκλινεν απο κακου ο δε αφρων εαυτω πεποιθως μειγνυται/μιγνυται ανομω 14:17 οξυθυμος πρασσει μετα αβουλιας ανηρ δε φρονιμος πολλα υποφερει 14:18 μεριουνται αφρονες κακιαν οι δε πανουργοι κρατησουσιν αισθησεως 14:19 ολισθησουσιν/ολισθησουσι κακοι εναντι αγαθων και ασεβεις θεραπευσουσιν /θεραπευσουσι θυρας δικαιων 14:20 φιλοι μισησουσιν μισησουσι φιλους πτωχους φιλοι δε πλουσιων πολλοι 14:21 ο ατιμαζων πενητας αμαρτανει ελεων δε πτωχους μακαριστος 14:22 πλανωμενοι τεκταινουσι κακα ελεον δε και αληθειαν τεκταινουσιν αγαθοι ουκ επιστανται ελεον και πιστιν τεκτονες κακων ελεημοσυναι δε και πιστεις παρα τεκτοσιν αγαθοις 14:23 εν παντι μεριμνωντι ενεστιν/ενεστι περισσον ο δε ηδυς και αναλγητος εν ενδεια εσται 14:24 στεφανος σοφων πανουργος η δε διατριβη αφρονων κακη 14:25 ρυσεται εκ κακων ψυχην μαρτυς πιστος εκκαιει δε ψευδη δολιος 14:26 εν φοβω κυριου ελπις ισχυος τοις δε τεκνοις αυτου καταλειπει ερεισμα 14:27 προσταγμα κυριου πηγη ζωης ποιει δε εκκλινειν εκ παγιδος θανατου 14:28 εν πολλω εθνει δοξα βασιλεως εν δε εκλειψει λαου συντριβη δυναστου 14:29 μακροθυμος ανηρ πολυς εν φρονησει ο δε ολιγοψυχος ισχυρως αφρων 14:30 πραυθυμος/πραυ θυμος ανηρ καρδιας ιατρος σης δε οστεων καρδια αισθητικη 14:31 ο συκοφαντων πενητα παροξυνει τον ποιησαντα αυτον ο δε τιμων αυτον ελεα/ελεει πτωχον 14:32 εν κακια αυτου απωσθησεται ασεβης ο δε πεποιθως τη εαυτου οσιοτητι δικαιος 14:33 εν καρδια αγαθη ανδρος σοφια εν δε καρδια αφρονων ου διαγινωσκεται 14:34 δικαιοσυνη υψοι εθνος ελασσονουσι δε φυλας αμαρτιαι 14:35 δεκτος βασιλει υπηρετης νοημων τη δε εαυτου ευστροφια αφαιρειται ατιμιαν

15

15.1 In Chapters 15 and 16 there are the a number of verses rearranged. οργη απολλυσιν/απολλυσι και φρονιμους αποκρισις δε υποπιπτουσα αποστρεφει θυμον λογος δε λυπηρος εγειρει οργας 15:02 γλωσσα σοφων καλα επισταται στομα δε αφρονων αναγγελει/αναγγελλει κακα 15:03 εν παντι τοπω οφθαλμοι κυριου σκοπευουσιν/σκοπευουσι κακους τε και αγαθους 15:04 ιασις γλωσσης δενδρον ζωης ο δε συντηρων αυτην πλησθησεται πνευματος 15:05 αφρων μυκτηριζει παιδειαν πατρος ο δε φυλασσων εντολας πανουργοτερος 15:06 εν πλεοναζουση δικαιοσυνη ισχυς πολλη οι δε ασεβεις ολορριζοι εκ γης ολουνται/απολουνται οικοις δικαιων ισχυς πολλη καρποι δε ασεβων απολουνται 15:07 χειλη σοφων δεδεται αισθησει καρδιαι δε αφρονων ουκ ασφαλεις 15:08 θυσιαι ασεβων βδελυγμα κυριω ευχαι δε κατευθυνοντων δεκται παρ' αυτω 15:09 βδελυγμα κυριω οδοι ασεβους διωκοντας δε δικαιοσυνην αγαπα 15:10 παιδεια ακακου γνωριζεται υπο των παριοντων οι δε μισουντες ελεγχους τελευτωσιν αισχρως 15:11 αδης και απωλεια φανερα παρα τω κυριω πως ουχι και αι καρδιαι των ανθρωπων 15:12 ουκ αγαπησει απαιδευτος τους ελεγχοντας αυτον μετα δε σοφων ουχ ομιλησει 15:13 καρδιας ευφραινομενης προσωπον θαλλει εν δε λυπαις ουσης σκυθρωπαζει 15:14 καρδια ορθη ζητει αισθησιν στομα δε απαιδευτων γνωσεται κακα 15:15 παντα τον χρονον οι οφθαλμοι των κακων προσδεχονται κακα οι δε αγαθοι ησυχαζουσιν ησυχαζουσι δια/διαπαντος παντος 15:16 κρεισσων/κρεισσoν μικρα μερις μετα φοβου κυριου η θησαυροι μεγαλοι μετα αφοβιας . 15:17 κρεισσων ξενισμος [μετα] λαχανων προς φιλιαν και χαριν η παραθεσις μοσχων μετα εχθρας 15:18 ανηρ θυμωδης παρασκευαζει μαχας μακροθυμος δε και την μελλουσαν καταπραυνει/καταπραυ νει [ 18α ] μακροθυμος ανηρ κατασβεσει κρισεις ο δε ασεβης εγειρει μαλλον 15:19 οδοι αεργων εστρωμεναι ακανθαις αι δε των ανδρειων τετριμμεναι 15:20 υιος σοφος ευφραινει πατερα υιος δε αφρων μυκτηριζει μητερα αυτου 15:21 ανοητου τριβοι ενδεεις φρενων ανηρ δε φρονιμος κατευθυνων πορευεται 15:22 υπερτιθενται λογισμους οι μη τιμωντες συνεδρια εν δε καρδιαις βουλευομενων μενει βουλη 15:23 ου μη υπακουση/υπακουσει ο κακος αυτη ουδε μη ειπη καιριον τι και καλον τω κοινω 15:24 οδοι ζωης διανοηματα συνετου ινα εκκλινας εκ του αδου σωθη 15:25 οικους υβριστων κατασπα κυριος εστηρισεν/εστηρισε δε οριον χηρας 15:26 βδελυγμα κυριω λογισμος αδικος αγνων δε ρησεις σεμναι 15:27 εξολλυσιν εαυτον ο δωρολημπτης/δωροληπτης ο δε μισων δωρων λημψεις/ληψεις σωζεται [ 27α ] ελεημοσυναις και πιστεσιν αποκαθαιρονται αμαρτιαι τω δε φοβω κυριου εκκλινει πας απο κακου 15:28 καρδιαι δικαιων μελετωσιν/μελετωσι πιστεις στομα δε ασεβων αποκρινεται κακα [ 28α ] δεκται παρα κυριω οδοι ανθρωπων δικαιων δια δε αυτων και οι εχθροι φιλοι γινονται 15:29 μακραν απεχει ο θεος απο ασεβων ευχαις δε δικαιων επακουει [ 29α ] κρεισσων ολιγη λημψις/ληψις μετα δικαιοσυνης η πολλα γενηματα/γεννηματα μετα αδικιας [ 29β ] καρδια ανδρος λογιζεσθω δικαια ινα υπο του θεου διορθωθη τα διαβηματα αυτου 15:30 θεωρων οφθαλμος καλα ευφραινει καρδιαν φημη δε αγαθη πιαινει οστα 15.31 Modern Greek Το ωτιον το οποιον ακουει τον ελεγχον της ζωης διατριβει μεταξυ των σοφων. 15:32 ος απωθειται παιδειαν μισει εαυτον ο δε τηρων ελεγχους αγαπα ψυχην αυτου 15:33 φοβος θεου/κυριου παιδεια και σοφια και αρχη δοξης αποκριθησεται αυτη

16

16.1 Modern Greek Του ανθρωπου ειναι αι προπαρασκευαι της καρδιας· παρα δε του Κυριου η αποκρισις της γλωσσης. 16:02 παντα τα εργα του ταπεινου φανερα παρα τω θεω οι δε ασεβεις εν ημερα κακη ολουνται 16.3 Modern Greek Αφιερονε τα εργα σου εις τον Κυριον και αι βουλαι σου θελουσι στερεωθη. 16.4 Modern Greek - see 16.9 Ο Κυριος εκαμε τα παντα δι' εαυτον ετι και τον ασεβη δια την ημεραν την κακην. 16:05 ακαθαρτος παρα θεω πας υψηλοκαρδιος χειρι δε χειρας εμβαλων αδικως ουκ αθωωθησεται 16.6 Modern Greek - see 15.27a Δια χαριτος και αληθειας καθαριζεται η ανομια· και δια του φοβου του Κυριου εκκλινουσιν οι ανθρωποι απο του κακου. 16:07 αρχη οδου αγαθης το ποιειν τα δικαια δεκτα δε παρα θεω μαλλον η θυειν θυσιας 16:08 ο ζητων τον κυριον ευρησει γνωσιν μετα δικαιοσυνης οι δε ορθως ζητουντες αυτον ευρησουσιν ειρηνην 16:09 παντα τα εργα του κυριου μετα δικαιοσυνης φυλασσεται δε ο ασεβης εις ημεραν κακην 16:10 μαντειον επι χειλεσιν/χειλεσι βασιλεως εν δε κρισει ου μη πλανηθη το στομα αυτου 16:11 ροπη ζυγου δικαιοσυνη παρα κυριω τα δε εργα αυτου σταθμια δικαια 16:12 βδελυγμα βασιλει ο ποιων κακα μετα γαρ δικαιοσυνης ετοιμαζεται θρονος αρχης 16:13 δεκτα βασιλει χειλη δικαια λογους δε ορθους αγαπα 16:14 θυμος βασιλεως αγγελος θανατου ανηρ δε σοφος εξιλασεται αυτον 16:15 εν φωτι ζωης υιος βασιλεως οι δε προσδεκτοι αυτω ωσπερ νεφος οψιμον 16:16 νοσσιαι σοφιας αιρετωτεραι χρυσιου νοσσιαι δε φρονησεως αιρετωτεραι υπερ αργυριον 16:17 τριβοι ζωης εκκλινουσιν απο κακων μηκος δε βιου οδοι δικαιοσυνης ο δεχομενος παιδειαν εν αγαθοις εσται ο δε φυλασσων ελεγχους σοφισθησεται ος φυλασσει τας εαυτου οδους τηρει την εαυτου ψυχην αγαπων δε ζωην αυτου φεισεται στοματος αυτου 16:18 προ συντριβης ηγειται υβρις προ δε πτωματος κακοφροσυνη 16:19 κρεισσων πραυθυμος/πραυ θυμος μετα ταπεινωσεως η ος διαιρειται σκυλα μετα υβριστων 16:20 συνετος εν πραγμασιν ευρετης αγαθων πεποιθως δε επι θεω μακαριστος 16:21 τους σοφους και συνετους φαυλους καλουσιν οι δε γλυκεις εν λογω πλειονα ακουσονται 16:22 πηγη ζωης εννοια τοις κεκτημενοις παιδεια δε αφρονων κακη 16:23 καρδια σοφου νοησει τα απο του ιδιου στοματος επι δε χειλεσιν/χειλεσι φορεσει επιγνωμοσυνην 16:24 κηρια μελιτος λογοι καλοι γλυκασμα δε αυτων ιασις ψυχης 16:25 εισιν οδοι δοκουσαι ειναι ορθαι ανδρι τα μεντοι τελευταια αυτων βλεπει εις πυθμενα αδου 16:26 ανηρ εν πονοις πονει εαυτω και εκβιαζεται [εαυτου ] την απωλειαν [εαυτου ] ο μεντοι σκολιος επι τω εαυτου στοματι φορει την απωλειαν 16:27 ανηρ αφρων ορυσσει εαυτω κακα επι δε των εαυτου χειλεων θησαυριζει πυρ 16:28 ανηρ σκολιος διαπεμπεται κακα και λαμπτηρα δολου πυρσευει/πυρσευσει κακοις και διαχωριζει φιλους 16:29 ανηρ παρανομος αποπειραται φιλων και απαγει αυτους οδους ουκ αγαθας 16:30 στηριζων [δε] οφθαλμους αυτου λογιζεται/διαλογιζεται διεστραμμενα οριζει δε τοις χειλεσιν αυτου παντα τα κακα ουτος καμινος εστιν/εστι κακιας 16:31 στεφανος καυχησεως γηρας εν δε οδοις δικαιοσυνης ευρισκεται 16:32 κρεισσων ανηρ μακροθυμος ισχυρου ο δε κρατων οργης κρεισσων καταλαμβανομενου πολιν 16:33 εις κολπους επερχεται παντα τοις αδικοις παρα δε κυριου παντα τα δικαια

17

17.1 The same is true in chapters 17 and 20. κρεισσων ψωμος μεθ' ηδονης εν ειρηνη η οικος [πληρης ] πολλων αγαθων και αδικων θυματων μετα μαχης 17:02 οικετης νοημων κρατησει δεσποτων αφρονων εν δε αδελφοις διελειται μερη 17:03 ωσπερ δοκιμαζεται εν καμινω αργυρος και χρυσος ουτως εκλεκται καρδιαι παρα κυριω 17:04 κακος υπακουει γλωσσης παρανομων δικαιος δε ου προσεχει χειλεσιν/χειλεσι ψευδεσιν 17:05 ο καταγελων πτωχου παροξυνει τον ποιησαντα αυτον ο δε επιχαιρων απολλυμενω ουκ αθωωθησεται ο δε επισπλαγχνιζομενος ελεηθησεται 17:06 στεφανος γεροντων τεκνα τεκνων καυχημα δε τεκνων πατερες αυτων [ 6α ] του πιστου ολος ο κοσμος των χρηματων του δε απιστου ουδε οβολος 17:07 ουχ αρμοσει αφρονι χειλη πιστα ουδε δικαιω χειλη ψευδη 17:08 μισθος χαριτων [η] παιδεια τοις χρωμενοις ου δ' αν επιστρεψη ευοδωθησεται 17:09 ος κρυπτει αδικηματα ζητει φιλιαν ος δε μισει κρυπτειν διιστησιν/διιστησι φιλους και οικειους 17:10 συντριβει απειλη καρδιαν φρονιμου αφρων δε μαστιγωθεις ουκ αισθανεται 17:11 αντιλογιας εγειρει πας κακος ο δε κυριος αγγελον ανελεημονα εκπεμψει αυτω 17:12 εμπεσειται μεριμνα ανδρι νοημονι οι δε αφρονες διαλογιουνται κακα 17:13 ος αποδιδωσιν /αποδιδωσι κακα αντι αγαθων ου κινηθησεται κακα εκ του οικου αυτου 17:14 εξουσιαν διδωσιν/διδωσι λογοις αρχη δικαιοσυνης προηγειται δε της ενδειας στασις και μαχη 17:15 ος δικαιον κρινει τον αδικον αδικον δε τον δικαιον ακαθαρτος και βδελυκτος παρα θεω 17:16 ινα τι υπηρξεν/υπηρξε χρηματα αφρονι κτησασθαι γαρ σοφιαν ακαρδιος ου δυνησεται [ 16α ] ος υψηλον ποιει τον εαυτου οικον ζητει συντριβην ο δε σκολιαζων του μαθειν εμπεσειται εις κακα 17:17 εις παντα καιρον φιλος υπαρχετω σοι αδελφοι δε εν αναγκαις χρησιμοι εστωσαν τουτου γαρ χαριν γεννωνται 17:18 ανηρ αφρων επικροτει και επιχαιρει εαυτω ως και ο εγγυωμενος εγγυη τον/των εαυτου φιλον/φιλων 17:19 φιλαμαρτημων χαιρει μαχαις Modern Greek ο υπερυψονων την πυλην αυτου ζητει ολεθρον. 17:20 ο δε σκληροκαρδιος ου συναντα αγαθοις ανηρ ευμεταβολος γλωσση εμπεσειται εις κακα 17:21 καρδια δε αφρονος οδυνη τω κεκτημενω αυτην ουκ ευφραινεται πατηρ επι/εψ'/επη' υιω απαιδευτω υιος δε φρονιμος ευφραινει μητερα αυτου 17:22 καρδια ευφραινομενη ευεκτειν ποιει ανδρος δε λυπηρου ξηραινεται τα οστα 17:23 λαμβανοντος δωρα [αδικως] εν κολπω/κολποις [αδικως] ου κατευοδουνται οδοι ασεβης δε εκκλινει οδους δικαιοσυνης 17:24 προσωπον συνετον ανδρος σοφου οι δε οφθαλμοι του αφρονος επ' ακρα γης 17:25 οργη πατρι υιος αφρων και οδυνη τη τεκουση αυτου/αυτον 17:26 ζημιουν ανδρα δικαιον ου καλον ουδε οσιον επιβουλευειν δυνασταις δικαιοις 17:27 ος φειδεται ρημα προεσθαι σκληρον επιγνωμων μακροθυμος δε ανηρ φρονιμος 17:28 ανοητω επερωτησαντι σοφιαν σοφια λογισθησεται ενεον δε τις εαυτον ποιησας δοξει φρονιμος ειναι

18

18:01 προφασεις ζητει ανηρ βουλομενος χωριζεσθαι απο φιλων εν παντι δε καιρω επονειδιστος εσται 18:02 ου χρειαν εχει σοφιας ενδεης φρενων μαλλον γαρ αγεται αφροσυνη 18:03 οταν ελθη ασεβης εις βαθος κακων καταφρονει επερχεται δε αυτω ατιμια και ονειδος 18:04 υδωρ βαθυ λογος εν καρδια ανδρος ποταμος δε αναπηδυει και πηγη ζωης 18:05 θαυμασαι προσωπον ασεβους ου καλον ουδε οσιον εκκλινειν το δικαιον εν κρισει 18:06:00 χειλη αφρονος αγουσιν αυτον εις κακα το δε στομα αυτου το θρασυ θανατον επικαλειται 18:07 στομα αφρονος συντριβη αυτω τα δε χειλη αυτου παγις τη ψυχη αυτου 18:08 οκνηρους καταβαλλει φοβος ψυχαι δε ανδρογυνων πεινασουσιν 18:09 ο μη ιωμενος εαυτον/αυτον εν τοις εργοις αυτου αδελφος εστιν/εστι του λυμαινομενου εαυτον 18:10 εκ μεγαλωσυνης ισχυος ονομα κυριου αυτω δε προσδραμοντες δικαιοι υψουνται 18:11 υπαρξις πλουσιου ανδρος πολις οχυρα η δε δοξα αυτης μεγα επισκιαζει 18:12 προ συντριβης υψουται καρδια ανδρος και προ δοξης ταπεινουται/ταπεινουνται 18:13 ος αποκρινεται λογον πριν ακουσαι αφροσυνη αυτω εστιν/εστι και ονειδος 18:14 θυμον ανδρος πραυνει/πραυ νει θεραπων φρονιμος ολιγοψυχον δε ανδρα τις υποισει 18:15 καρδια φρονιμου κταται αισθησιν ωτα δε σοφων ζητει εννοιαν 18:16 δομα ανθρωπου εμπλατυνει αυτον και παρα δυνασταις καθιζανει αυτον 18:17 δικαιος εαυτου κατηγορος εν πρωτολογια ως δ' αν επιβαλη ο αντιδικος ελεγχεται 18:18 αντιλογιας παυει κληρος/σιγηρος εν δε δυνασταις/δυναστειαις οριζει 18:19 αδελφος υπο αδελφου βοηθουμενος ως πολις οχυρα και υψηλη ισχυει δε ωσπερ τεθεμελιωμενον βασιλειον 18:20 απο καρπων στοματος ανηρ πιμπλησιν/πιμπλησι κοιλιαν αυτου απο δε καρπων χειλεων αυτου εμπλησθησεται 18:21 θανατος και ζωη εν χειρι γλωσσης οι δε κρατουντες αυτης εδονται τους καρπους αυτης 18:22 ος ευρεν/ευρε γυναικα αγαθην ευρεν/ευρε χαριτας ελαβεν/ελαβε δε παρα θεου ιλαροτητα [ 22α ] ος εκβαλλει γυναικα αγαθην εκβαλλει τα αγαθα ο δε κατεχων μοιχαλιδα αφρων και ασεβης 18.23 Modern Greek Ο πενης λαλει μετα ικεσιων· αλλ' ο πλουσιος αποκρινεται μετα σκληροτητος. 18.24 Modern Greek Ο ανθρωπος ο εχων φιλους πρεπει να φερηται φιλικως· και υπαρχει φιλος στενωτερος αδελφου.

19

19.1 Modern Greek Καλητερος ο πτωχος ο περιπατων εν τη ακεραιοτητι αυτου παρα τον πλουσιον τον διεστραμμενον τα χειλη αυτου και οντα αφρονα. 19.2 Modern Greek Ψυχη ανευ γνωσεως βεβαιως δεν ειναι καλον· και οστις σπευδει με τους ποδας προσκοπτει 19:03 αφροσυνη ανδρος λυμαινεται τας οδους αυτου τον δε θεον αιτιαται τη καρδια αυτου 19:04 πλουτος προστιθησιν/προστιθησι φιλους πολλους ο δε πτωχος και απο του υπαρχοντος φιλου λειπεται 19:05 μαρτυς ψευδης ουκ ατιμωρητος εσται ο δε εγκαλων αδικως ου διαφευξεται 19:06 πολλοι θεραπευουσιν /θεραπευουσι προσωπα βασιλεων πας δε ο κακος γινεται ονειδος ανδρι 19:07 πας ος αδελφον πτωχον μισει και φιλιας μακραν εσται εννοια αγαθη τοις ειδοσιν αυτην εγγιει ανηρ δε φρονιμος ευρησει αυτην ο πολλα κακοποιων τελεσιουργει κακιαν ος δε ερεθιζει λογους ου σωθησεται 19:08 ο κτωμενος φρονησιν αγαπα εαυτον ος δε φυλασσει φρονησιν ευρησει αγαθα 19:09 μαρτυς ψευδης ουκ ατιμωρητος εσται ος δ' αν εκκαυση κακιαν απολειται υπ' αυτης 19:10 ου συμφερει αφρονι τρυφη και εαν οικετης αρξηται μεθ' υβρεως δυναστευειν 19:11 ελεημων ανηρ μακροθυμει το δε καυχημα αυτου επερχεται παρανομοις 19:12 βασιλεως απειλη ομοια βρυγμω λεοντος ωσπερ δε δροσος επι χορτω ουτως το ιλαρον αυτου 19:13 αισχυνη πατρι υιος αφρων [και] ουχ αγναι ευχαι απο μισθωματος εταιρας 19:14 οικον και υπαρξιν μεριζουσιν/μεριζουσι πατερες παισιν/παισι παρα δε θεου/κυριου αρμοζεται γυνη ανδρι 19:15 δειλια κατεχει ανδρογυναιον ανδρογυνον ψυχη δε αεργου πεινασει 19:16 ος φυλασσει εντολην τηρει την εαυτου ψυχην ο δε καταφρονων των εαυτου οδων απολειται 19:17 δανιζει/δανειζει θεω ο ελεων πτωχον κατα δε το δομα αυτου ανταποδωσει αυτω 19:18 παιδευε υιον σου ουτως γαρ εσται ευελπις εις δε υβριν μη επαιρου τη ψυχη σου 19:19 κακοφρων ανηρ πολλα ζημιωθησεται εαν δε λοιμευηται και την ψυχην αυτου προσθησει 19:20 ακουε υιε παιδειαν πατρος σου ινα σοφος γενη επ' εσχατων σου 19:21 πολλοι λογισμοι εν καρδια ανδρος η δε βουλη του κυριου εις τον αιωνα μενει 19.22. καρπος ανδρι ελεημοσυνη κρεισσων δε πτωχος δικαιος η πλουσιος ψευστης/ψευδης 19:23 φοβος κυριου εις ζωην ανδρι ο δε αφοβος αυλισθησεται εν τοποις ου ουκ επισκοπειται γνωσις 19:24 ο εγκρυπτων εις τον κολπον αυτου χειρας αδικως ουδε τω στοματι ου μη προσαγαγη/προσενεικη αυτας 19:25 λοιμου μαστιγουμενου αφρων πανουργοτερος γινεται εαν δε ελεγχης ανδρα φρονιμον νοησει αισθησιν 19:26 ο ατιμαζων πατερα και απωθουμενος μητερα αυτου καταισχυνθησεται και επονειδιστος εσται 19:27 υιος απολειπομενος φυλαξαι παιδειαν πατρος μελετησει ρησεις κακας 19:28 ο εγγυωμενος παιδα αφρονα καθυβριζει/καθυβριsει δικαιωμα στομα δε ασεβων καταπιεται κρισεις 19:29 ετοιμαζονται ακολαστοις μαστιγες και τιμωριαι ωμοις/ομοιως αφρονων/αφροσιν

20

20.1 The same is true in chapters 17 and 20. (verses swappped) ακολαστον οινος και υβριστικον μεθη πας δε [ο συμμειγνυμενος αυτη ουκ εσται σοφος] [αφρων τοιουτοις συμπλεκεται] 20:02 ου διαφερει απειλη βασιλεως θυμου λεοντος ο δε παροξυνων αυτον αμαρτανει εις την εαυτου ψυχην 20:03 δοξα ανδρι αποστρεφεσθαι λοιδοριας πας δε αφρων τοιουτοις συμπλεκεται 20:04 ονειδιζομενος οκνηρος ουκ αισχυνεται ωσαυτως και ο δανιζομενος/δανειζομενος σιτον εν αμητω 20:05 υδωρ βαθυ βουλη εν καρδια ανδρος ανηρ δε φρονιμος εξαντλησει αυτην 20:06 μεγα ανθρωπος και τιμιον ανηρ ελεημων ανδρα δε πιστον εργον ευρειν 20:07 ος αναστρεφεται αμωμος εν δικαιοσυνη μακαριους τους παιδας αυτου καταλειψει 20:08 οταν βασιλευς δικαιος καθιση επι θρονου ουκ εναντιουται εν οφθαλμοις αυτου παν πονηρον 20:09 τις καυχησεται αγνην εχειν την καρδιαν η τις παρρησιασεται καθαρος ειναι απο αμαρτιων [ 9α ] κακολογουντος πατερα η μητερα σβεσθησεται λαμπτηρ αι δε κοραι των οφθαλμων αυτου οψονται σκοτος [ 9β ] μερις επισπουδαζομενη εν πρωτοις εν τοις τελευταιοις ουκ ευλογηθησεται [ 9χ ] μη ειπης τεισομαι/τισομαι τον εχθρον αλλα υπομεινον τον κυριον ινα σοι βοηθηση 20:10 σταθμιον μεγα και μικρον και μετρα δισσα ακαθαρτα ενωπιον κυριου και αμφοτερα 20:11 και ο ποιων αυτα εν τοις επιτηδευμασιν αυτου συμποδισθησεται νεανισκος μετα οσιου και ευθεια η οδος αυτου 20:12 ους ακουει και οφθαλμος ορα κυριου εργα και αμφοτερα 20:13 μη αγαπα καταλαλειν ινα μη εξαρθης διανοιξον τους οφθαλμους σου και εμπλησθητι αρτων 20.14 Modern Greek Κακον κακον λεγει ο αγοραστης· αλλ' αφου αναχωρηση τοτε καυχαται. 20.15 Modern Greek Υπαρχει χρυσιον και πληθος μαργαριτων· τα χειλη ομως της γνωσεως ειναι το πολυτιμου κειμηλιον. 20.16 Modern Greek Λαβε το ιματιον του εγγυωμενου δια ξενον· και λαβε ενεχυρον απ' αυτου εγγυωμενου περι ξενων πραγματων. 20.17 Modern Greek Ο αρτος του ψευδους ειναι γλυκυς εις τον ανθρωπον· μετα ταυτα ομως το στομα αυτου θελει γεμισθη χαλικων. 20.18 Modern Greek Οι σκοποι στερεονονται δια της συμβουλης· και μετα καλην σκεψιν καμνε πολεμον. 20.19 Modern Greek Ο σπερμολογος περιερχομενος αποκαλυπτει τα μυστικα· δια τουτο μη σμιγου μετα του πλατυνοντος τα χειλη αυτου. 20.20. 20:9a κακολογουντος πατερα η μητερα σβεσθησεται λαμπτηρ αι δε κοραι των οφθαλμων αυτου οψονται σκοτος 20.21 20:9b μερις επισπουδαζομενη εν πρωτοις εν τοις τελευταιοις ουκ ευλογηθησεται 20.22 20:9c μη ειπης τεισομαι τον εχθρον αλλα υπομεινον τον κυριον ινα σοι βοηθηση 20:23 βδελυγμα κυριω δισσον σταθμιον και ζυγος δολιος ου καλον ενωπιον αυτου 20:24 παρα κυριου ευθυνεται τα διαβηματα ανδρι θνητος δε πως αν νοησαι τας οδους αυτου 20:25 παγις ανδρι ταχυ τι των ιδιων αγιασαι μετα γαρ το ευξασθαι μετανοειν γινεται 20:26 λικμητωρ ασεβων βασιλευς σοφος και επιβαλει αυτοις τροχον 20:27 φως κυριου πνοη ανθρωπων ος ερευνα ταμιεια κοιλιας 20:28 ελεημοσυνη και αληθεια φυλακη βασιλει και περικυκλωσουσιν εν δικαιοσυνη τον θρονον αυτου 20:29 κοσμος νεανιαις σοφια δοξα δε πρεσβυτερων πολιαι 20:30 υπωπια και συντριμματα συναντα κακοις πληγαι δε εις ταμιεια κοιλιας

21

21:01 ωσπερ ορμη υδατος ουτως καρδια βασιλεως εν χειρι θεου ου εαν θελων νευση/νευσαι εκει εκλινεν αυτην 21:02 πας ανηρ φαινεται εαυτω δικαιος κατευθυνει δε καρδιας κυριος 21:03 ποιειν δικαια και αληθευειν αρεστα παρα θεω μαλλον η θυσιων αιμα 21:04 μεγαλοφρων εφ'/εν υβρει θρασυκαρδιος λαμπτηρ δε ασεβων αμαρτια 21.5 modern greek Οι λογισμοι του επιμελους φερουσι βεβαιως εις αφθονιαν· παντος δε προπετους βεβαιως εις ενδειαν. 21:06 ο ενεργων θησαυρισματα γλωσση ψευδει ματαια διωκει επι παγιδας θανατου 21:07 ολεθρος ασεβεσιν επιξενωθησεται ου γαρ βουλονται πρασσειν τα δικαια 21:08 προς τους σκολιους σκολιας οδους αποστελλει ο θεος αγνα γαρ και ορθα τα εργα αυτου 21:09 κρεισσον οικειν επι γωνιας υπαιθρου η εν κεκονιαμενοις μετα αδικιας και εν οικω κοινω 21:10 ψυχη ασεβους ουκ ελεηθησεται υπ' ουδενος των ανθρωπων 21:11 ζημιουμενου ακολαστου πανουργοτερος γινεται ο ακακος συνιων δε σοφος δεξεται γνωσιν 21:12 συνιει δικαιος καρδιας ασεβων και φαυλιζει ασεβεις εν κακοις 21:13 ος φρασσει τα ωτα [αυτου] του μη επακουσαι ασθενους και αυτος επικαλεσεται και ουκ εσται ο εισακουων 21:14 δοσις λαθριος ανατρεπει οργας δωρων δε ο φειδομενος θυμον εγειρει ισχυρον 21:15 ευφροσυνη δικαιων ποιειν κριμα οσιος δε ακαθαρτος παρα κακουργοις 21:16 ανηρ πλανωμενος εξ οδου δικαιοσυνης εν συναγωγη γιγαντων αναπαυσεται 21:17 ανηρ ενδεης αγαπα ευφροσυνην φιλων οινον και ελαιον εις πλουτον 21:18 περικαθαρμα δε δικαιου ανομος 21:19 κρεισσον οικειν εν γη ερημω η μετα γυναικος μαχιμου και γλωσσωδους και οργιλου 21:20 θησαυρος επιθυμητος αναπαυσεται επι στοματος σοφου αφρονες δε ανδρες καταπιονται αυτον 21:21 οδος δικαιοσυνης και ελεημοσυνης ευρησει ζωην και δοξαν 21:22 πολεις οχυρας επεβη σοφος και καθειλεν/καθειλε το οχυρωμα εφ' ω επεποιθεισαν οι ασεβεις 21:23 ος φυλασσει το στομα αυτου και την γλωσσαν διατηρει εκ θλιψεως την ψυχην αυτου 21:24 θρασυς και αυθαδης και αλαζων λοιμος καλειται ος δε μνησικακει παρανομος 21:25 επιθυμιαι οκνηρον αποκτεινουσιν ου γαρ προαιρουνται αι χειρες αυτου ποιειν τι 21:26 ασεβης επιθυμει ολην την ημεραν επιθυμιας κακας ο δε δικαιος ελεα και οικτιρει/οικτειρει αφειδως 21:27 θυσιαι ασεβων βδελυγμα κυριω και γαρ παρανομως προσφερουσιν αυτας 21:28 μαρτυς ψευδης απολειται ανηρ δε υπηκοος φυλασσομενος λαλησει 21:29 ασεβης ανηρ αναιδως υφισταται προσωπω ο δε ευθης/ευθυς αυτος συνιει τας οδους αυτου 21:30 ουκ εστιν/εστι σοφια ουκ εστιν ανδρεια ουκ εστιν/εστι βουλη προς τον ασεβη 21:31 ιππος ετοιμαζεται εις ημεραν πολεμου παρα δε κυριου η βοηθεια

22

22:01 αιρετωτερον ονομα καλον η πλουτος πολυς υπερ δε αργυριον και χρυσιον χαρις αγαθη 22:02 πλουσιος και πτωχος συνηντησαν αλληλοις αμφοτερους δε ο κυριος εποιησεν/εποιησε 22:03 πανουργος ιδων πονηρον τιμωρουμενον κραταιως αυτος παιδευεται οι δε αφρονες παρελθοντες εζημιωθησαν 22:04 γενεα σοφιας φοβος κυριου και πλουτος και δοξα και ζωη 22:05 τριβολοι και παγιδες εν οδοις σκολιαις ο δε φυλασσων την εαυτου ψυχην αφεξεται αυτων 22.6 Modern Greek Διδαξον το παιδιον εν αρχη της οδου αυτου· και δεν θελει απομακρυνθη απ' αυτης ουδε οταν γηραση. 22:07 πλουσιοι πτωχων αρξουσιν/αρξουσι και οικεται ιδιοις δεσποταις δανιουσιν 22:08 ο σπειρων φαυλα θερισει κακα πληγην δε εργων αυτου συντελεσει [ 8α ] ανδρα ιλαρον και δοτην ευλογει ο θεος ματαιοτητα δε εργων αυτου συντελεσει 22:09 ο ελεων πτωχον αυτος διατραφησεται των γαρ εαυτου αρτων εδωκεν/εδωκε τω πτωχω [ 9α ] νικην και τιμην περιποιειται ο δωρα δους την μεντοι ψυχην αφαιρειται των κεκτημενων 22:10 εκβαλε εκ συνεδριου λοιμον και συνεξελευσεται αυτω νεικος οταν γαρ καθιση εν συνεδριω παντας ατιμαζει 22:11 αγαπα κυριος οσιας καρδιας δεκτοι δε αυτω παντες αμωμοι χειλεσιν/χειλεσι ποιμαινει βασιλευς 22:12 οι δε οφθαλμοι κυριου διατηρουσιν αισθησιν φαυλιζει δε λογους παρανομος 22:13 προφασιζεται και λεγει οκνηρος λεων εν ταις οδοις εν δε ταις πλατειαις φονευται 22:14 βοθρος βαθυς στομα παρανομου ο δε μισηθεις υπο κυριου εμπεσειται εις αυτον [ 14α ] εισιν οδοι κακαι ενωπιον ανδρος και ουκ αγαπα του αποστρεψαι απ' αυτων αποστρεφειν δε δει απο οδου σκολιας και κακης 22:15 ανοια εξηπται καρδιας νεου ραβδος δε και παιδεια μακραν απ' αυτου 22:16 ο συκοφαντων πενητα πολλα ποιει τα εαυτου διδωσιν/διδωσι δε πλουσιω επ' ελασσονι 22:17 λογοις σοφων παραβαλλε σον ους και ακουε εμον λογον την δε σην καρδιαν επιστησον ινα γνως οτι καλοι εισιν/εισι 22:18 και εαν εμβαλης αυτους εις την καρδιαν σου ευφρανουσιν /ευφρανουσι σε αμα επι σοις χειλεσιν 22:19 ινα σου γενηται επι κυριον η ελπις και γνωριση σοι την οδον αυτου 22:20 και συ δε απογραψαι αυτα σεαυτω τρισσως εις βουλην και γνωσιν επι το πλατος της καρδιας σου 22:21 διδασκω ουν σε αληθη λογον και γνωσιν αγαθην υπακουειν του αποκρινεσθαι [σε] λογους αληθειας τοις προβαλλομενοις σοι 22:22 μη αποβιαζου πενητα πτωχος γαρ εστιν/εστι και μη ατιμασης ασθενη εν πυλαις 22:23 ο γαρ κυριος κρινει αυτου την κρισιν και ρυση σην ασυλον ψυχην 22:24 μη ισθι εταιρος ανδρι θυμωδει φιλω δε οργιλω μη συναυλιζου 22:25 μηποτε μαθης των οδων αυτου και λαβης βροχους τη ση ψυχη 22:26 μη διδου σεαυτον εις εγγυην αισχυνομενος προσωπον 22:27 εαν γαρ μη εχης/εχη ποθεν αποτεισης/αποτισης λημψονται/ληψονται το στρωμα το υπο τας πλευρας σου 22:28 μη μεταιρε ορια αιωνια α εθεντο οι πατερες σου 22:29 ορατικον ανδρα και οξυν εν τοις εργοις αυτου βασιλευσι δει παρεσταναι και μη παρεσταναι ανδρασι νωθροις

23

23:01 εαν καθισης δειπνειν επι τραπεζης δυναστων/δυναστου νοητως νοει τα παρατιθεμενα σοι 23:02 και επιβαλλε την χειρα σου ειδως οτι τοιαυτα σε δει παρασκευασαι 23:03 ει δε απληστοτερος ει μη επιθυμει των εδεσματων αυτου ταυτα γαρ εχεται ζωης ψευδους 23:04 μη παρεκτεινου πενης ων πλουσιω τη δε ση εννοια αποσχου 23:05 εαν επιστησης το σον ομμα προς αυτον ουδαμου φανειται κατεσκευασται γαρ αυτω πτερυγες ωσπερ αετου και υποστρεφει εις τον οικον του προεστηκοτος αυτου 23:06 μη συνδειπνει ανδρι βασκανω μηδε επιθυμει των βρωματων αυτου 23:07 ον τροπον γαρ ει τις καταπιοι τριχα ουτως εσθιει και πινει Modern Greek αλλ' η καρδια αυτου δεν ειναι μετα σου. 23.8 μηδε προς σε εισαγαγης αυτον και φαγης τον ψωμον σου μετ' αυτου εξεμεσει γαρ αυτον και λυμανειται τους λογους σου τους καλους 23:09 εις ωτα αφρονος μηδεν λεγε μηποτε μυκτηριση τους συνετους λογους σου 23:10 μη μεταθης ορια αιωνια εις δε κτημα ορφανων μη εισελθης 23:11 ο γαρ λυτρουμενος αυτους κυριος κραταιος εστιν/εστι και κρινει την κρισιν αυτων μετα σου 23:12 δος εις παιδειαν την καρδιαν σου τα δε ωτα σου ετοιμασον λογοις αισθησεως 23:13 μη αποσχη νηπιον παιδευειν οτι εαν παταξης αυτον ραβδω ου μη αποθανη 23:14 συ μεν γαρ παταξεις αυτον ραβδω την δε ψυχην αυτου εκ θανατου ρυση 23:15 υιε εαν σοφη γενηται σου η καρδια ευφρανεις και την εμην καρδιαν 23:16 και ενδιατριψει λογοις τα σα χειλη προς τα εμα χειλη εαν ορθα ωσιν 23:17 μη ζηλουτω η καρδια σου αμαρτωλους αλλα εν φοβω κυριου ισθι ολην την ημεραν 23:18 εαν γαρ τηρησης αυτα εσται σοι εκγονα η δε ελπις σου ουκ αποστησεται 23:19 ακουε υιε και σοφος γινου και κατευθυνε εννοιας σης καρδιας 23:20 μη ισθι οινοποτης μηδε εκτεινου συμβολαις κρεων τε αγορασμοις 23:21 πας γαρ μεθυσος και πορνοκοπος πτωχευσει και ενδυσεται διερρηγμενα και ρακωδη πας υπνωδης 23:22 ακουε υιε πατρος του γεννησαντος σε και μη καταφρονει οτι γεγηρακεν/γεγηρακε σου η μητηρ 23.23 Modern greek Αγοραζε την αληθειαν και μη πωλει· την σοφιαν και την παιδειαν και την συνεσιν. 23:24 καλως εκτρεφει πατηρ δικαιος επι δε υιω σοφω ευφραινεται η ψυχη αυτου 23:25 ευφραινεσθω ο πατηρ και η μητηρ επι σοι και χαιρετω η τεκουσα σε 23:26 δος μοι υιε σην καρδιαν οι δε σοι οφθαλμοι εμας οδους τηρειτωσαν 23:27 πιθος γαρ τετρημενος εστιν αλλοτριος οικος και φρεαρ στενον αλλοτριον 23:28 ουτος γαρ συντομως απολειται και πας παρανομος αναλωθησεται 23:29 τινι ουαι τινι θορυβος τινι κρισις/κρισεις τινι [δε ] αηδιαι και λεσχαι τινι συντριμματα δια κενης/διακενης τινος πελειοι/πελιδνοι οι οφθαλμοι 23:30 ου των εγχρονιζοντων εν οινοις ου των ιχνευοντων που ποτοι γινονται 23:31 μη μεθυσκεσθε [εν ] οινω/οινοιs αλλα ομιλειτε ανθρωποις δικαιοις και ομιλειτε εν περιπατοις εαν γαρ εις τας φιαλας και τα ποτηρια δως τους οφθαλμους σου υστερον περιπατησεις γυμνοτερος υπερου 23:32 το δε εσχατον ωσπερ υπο οφεως πεπληγως εκτεινεται και ωσπερ υπο κεραστου διαχειται αυτω ο ιος 23:33 οι οφθαλμοι σου οταν ιδωσιν αλλοτριαν το στομα σου τοτε λαλησει σκολια 23:34 και κατακειση ωσπερ εν καρδια θαλασσης και ωσπερ κυβερνητης εν πολλω κλυδωνι 23:35 ερεις δε τυπτουσιν/τυπτουσι με και ουκ επονεσα και ενεπαιξαν μοι εγω δε ουκ ηδειν ποτε ορθρος εσται ινα ελθων ζητησω μεθ' ων συνελευσομαι

24

24:01:00 υιε μη ζηλωσης κακους ανδρας μηδε επιθυμησης ειναι μετ' αυτων 24:02:00 ψευδη γαρ μελετα η καρδια αυτων και πονους τα χειλη αυτων λαλει 24:03:00 μετα σοφιας οικοδομειται οικος και μετα συνεσεως ανορθουται 24:04:00 μετα αισθησεως εμπιμπλαται/εμπιμπλαnται ταμιεια εκ παντος πλουτου τιμιου και καλου 24:05:00 κρεισσων σοφος ισχυρου και ανηρ φρονησιν εχων γεωργιου μεγαλου 24:06:00 μετα κυβερνησεως γινεται πολεμος βοηθεια δε μετα καρδιας βουλευτικης 24:07:00 σοφια και εννοια αγαθη εν πυλαις σοφων σοφοι ουκ εκκλινουσιν εκ στοματος κυριου 24:08:00 αλλα λογιζονται εν συνεδριοις απαιδευτοις συναντα θανατος 24:09:00 αποθνησκει δε αφρων εν αμαρτιαις ακαθαρσια δε ανδρι λοιμω εμμολυνθησεται 24:10:00 εν ημερα κακη και εν ημερα θλιψεως εως αν εκλιπη 24:11:00 ρυσαι αγομενους εις θανατον και εκπριου κτεινομενους μη φειση 24:12:00 εαν δε ειπης ουκ οιδα τουτον γινωσκε οτι κυριος καρδιας παντων γινωσκει και ο πλασας πνοην πασιν αυτος οιδεν/οιδε παντα ος αποδιδωσιν εκαστω κατα τα εργα αυτου 24:13:00 φαγε μελι υιε αγαθον γαρ κηριον ινα γλυκανθη σου ο φαρυγξ 24:14:00 ουτως αισθηση/αισθητηση σοφιαν τη ση ψυχη εαν γαρ ευρης εσται καλη η τελευτη σου και ελπις σε ουκ εγκαταλειψει 24:15:00 μη προσαγαγης ασεβη νομη δικαιων μηδε απατηθης χορτασια κοιλιας 24:16:00 επτακι γαρ πεσειται ο δικαιος και αναστησεται οι δε ασεβεις ασθενησουσιν εν κακοις 24:17:00 εαν πεση ο εχθρος σου μη επιχαρης αυτω εν δε τω υποσκελισματι αυτου μη επαιρου 24:18:00 οτι οψεται κυριος και ουκ αρεσει αυτω και αποστρεψει τον θυμον αυτου απ'/απε αυτου 24:19:00 μη χαιρε επι κακοποιοις μηδε ζηλου αμαρτωλους 24:20:00 ου γαρ μη γενηται εκγονα πονηρων/πονηρω λαμπτηρ δε ασεβων σβεσθησεται 24:21:00 φοβου τον θεον υιε και βασιλεα και μηθετερω/μηθ' ετερω αυτων απειθησης 24:22:00 εξαιφνης γαρ τεισονται/τισονται τους ασεβεις τας δε τιμωριας αμφοτερων τις γνωσεται [ 22α ] λογον φυλασσομενος υιος απωλειας εκτος εσται δεχομενος δε εδεξατο αυτον [ 22β ] μηδεν ψευδος απο γλωσσης βασιλει λεγεσθω και ουδεν ψευδος απο γλωσσης αυτου ου μη εξελθη [ 22χ ] μαχαιρα γλωσσα βασιλεως και ου σαρκινη ος δ' αν παραδοθη συντριβησεται [ 22δ ] εαν γαρ οξυνθη ο θυμος αυτου συν νευροις ανθρωπους αναλισκει [ 22ε ] και οστα ανθρωπων κατατρωγει και συγκαιει ωσπερ φλοξ ωστε αβρωτα ειναι νεοσσοις αετων τους εμους λογους υιε φοβηθητι και δεξαμενος αυτους μετανοει 24:23:00 ταυτα δε λεγω υμιν τοις σοφοις επιγινωσκειν αιδεισθαι προσωπον εν κρισει ου καλον 24:24:00 ο ειπων τον ασεβη δικαιος εστιν επικαταρατος λαοις εσται και μισητος εις εθνη 24:25:00 οι δε ελεγχοντες βελτιους/βδελτιους φανουνται επ' αυτους δε ηξει ευλογια [αγαθη] 24:26:00 χειλη δε φιλησουσιν αποκρινομενα λογους αγαθους 24:27:00 ετοιμαζε εις την εξοδον τα εργα σου και παρασκευαζου εις τον αγρον και πορευου κατοπισθεν μου και ανοικοδομησεις τον οικον σου 24:28:00 μη ισθι ψευδης μαρτυς επι σον πολιτην μηδε πλατυνου σοις χειλεσιν/χειλεσι 24:29:00 μη ειπης ον τροπον εχρησατο μοι χρησομαι/εχρησατο αυτω τεισομαι/τισομαι δε αυτον α με ηδικησεν 24:30:00 ωσπερ γεωργιον ανηρ αφρων και ωσπερ αμπελων ανθρωπος ενδεης φρενων 24:31:00 εαν αφης αυτον χερσωθησεται και χορτομανησει ολος και γινεται εκλελειμμενος οι δε φραγμοι των λιθων αυτου κατασκαπτονται 24:32:00 υστερον εγω μετενοησα επεβλεψα του εκλεξασθαι παιδειαν 24:33:00 ολιγον νυσταζω ολιγον δε καθυπνω ολιγον δε εναγκαλιζομαι χερσιν/χερσι στηθη 24:34:00 εαν δε τουτο ποιης ηξει προπορευομενη η πενια σου και η ενδεια σου ωσπερ αγαθος δρομευς

25

25:01:00 αυται αι παιδειαι σαλωμωντος αι αδιακριτοι ας εξεγραψαντο 0 φιλοι εζεκιου του βασιλεως της ιουδαιας 32:02:00 δοξα θεου κρυπτει λογον δοξα δε βασιλεως τιμα πραγματα 32:03:00 ουρανος υψηλος γη δε βαθεια καρδια δε βασιλεως ανεξελεγκτος 32:04:00 τυπτε αδοκιμον αργυριον και καθαρισθησεται καθαρον απαν 32:05:00 κτεινε ασεβεις εκ προσωπου βασιλεως και κατορθωσει εν δικαιοσυνη ο θρονος αυτου 32:06:00 μη αλαζονευου ενωπιον βασιλεως μηδε εν τοποις δυναστων υφιστασο 32:07:00 κρεισσον γαρ σοι το ρηθηναι αναβαινε προς με η ταπεινωσαι σε εν προσωπω δυναστου α ειδον οι οφθαλμοι σου λεγε 32:08:00 μη προσπιπτε εις μαχην ταχεως ινα μη μεταμεληθης επ' εσχατων ηνικα αν σε ονειδιση ο σος φιλος 32:09:00 αναχωρει εις τα οπισω μη καταφρονει 32:10:00 μη σε ονειδιση μεν ο φιλος η δε μαχη σου και η εχθρα ουκ απεσται αλλ' εσται σοι ιση θανατω [ 10α ] χαρις και φιλια ελευθεροι ας τηρησον σεαυτω ινα μη επονειδιστος γενη αλλα φυλαξον τας οδους σου ευσυναλλακτως 32:11:00 μηλον χρυσουν εν ορμισκω σαρδιου ουτως ειπειν λογον 32:12:00 εις ενωτιον χρυσουν [και] σαρδιον πολυτελες δεδεται λογος σοφος εις ευηκοον ους 32:13:00 ωσπερ εξοδος χιονος εν αμητω κατα καυμα ωφελει ουτως αγγελος πιστος τους αποστειλαντας αυτον ψυχας γαρ των αυτω χρωμενων ωφελει 32:14:00 ωσπερ ανεμοι και νεφη και υετοι επιφανεστατοι/επιφανεστατα ουτως οι καυχωμενοι/καυχωμενος επι δοσει ψευδει 32:15:00 εν μακροθυμια ευοδια βασιλευσιν/βασιλευσι γλωσσα δε μαλακη συντριβει οστα 32:16:00 μελι ευρων φαγε το ικανον μηποτε/μη ποτε πλησθεις εξεμεσης 32:17:00 σπανιον εισαγε σον ποδα προς [τον ] σεαυτου φιλον μηποτε/μη ποτε πλησθεις σου μισηση σε 32:18:00 ροπαλον και μαχαιρα και τοξευμα ακιδωτον ουτως και ανηρ ο καταμαρτυρων του φιλου αυτου μαρτυριαν ψευδη 32:19:00 οδους/οδος κακου και πους παρανομου ολειται εν ημερα κακη 32:20:00 ωσπερ οξος ελκει ασυμφορον ουτως προσπεσον παθος εν σωματι καρδιαν λυπει [ 25.20α ] ωσπερ σης [εν ] ιματιω και σκωληξ ξυλω ουτως λυπη ανδρος βλαπτει καρδιαν 32:21:00 εαν πεινα ο εχθρος σου τρεφε/ψωμιζε αυτον εαν διψα ποτιζε αυτον 32:22:00 τουτο γαρ ποιων ανθρακας πυρος σωρευσεις επι την κεφαλην αυτου ο δε κυριος ανταποδωσει σοι αγαθα 32:23:00 ανεμος βορεας εξεγειρει νεφη προσωπον δε αναιδες γλωσσαν ερεθιζει 32:24:00 κρειττον/κρεισσον οικειν επι γωνιας δωματος η μετα γυναικος λοιδορου εν οικια κοινη 32:25:00 ωσπερ υδωρ ψυχρον ψυχη διψωση προσηνες ουτως αγγελια αγαθη εκ γης μακροθεν 32:26:00 ωσπερ ει τις πηγην φρασσοι και υδατος εξοδον λυμαινοιτο ουτως ακοσμον δικαιον πεπτωκεναι ενωπιον ασεβους 32:27:00 εσθιειν μελι πολυ ου καλον τιμαν δε χρη λογους ενδοξους 32:28:00 ωσπερ πολις τα τειχη καταβεβλημενη και ατειχιστος ουτως ανηρ ος ου μετα βουλης τι πρασσει

26

26:01:00 ωσπερ δροσος εν αμητω και ωσπερ υετος εν θερει ουτως ουκ εστιν αφρονι τιμη 26:02:00 ωσπερ ορνεα πεταται και στρουθοι ουτως αρα ματαια ουκ επελευσεται ουδενι 26:03:00 ωσπερ μαστιξ ιππω και κεντρον ονω ουτως ραβδος εθνει παρανομω 26:04:00 μη αποκρινου αφρονι προς την εκεινου αφροσυνην ινα μη ομοιος γενη αυτω 26:05:00 αλλα αποκρινου αφρονι κατα την αφροσυνην αυτου ινα μη φαινηται σοφος παρ' εαυτω 26:06:00 εκ των [οδων] εαυτου ποδων ονειδος πιεται/ποιειται ο αποστειλας δι' αγγελου αφρονος λογον 26:07:00 αφελου πορειαν σκελων και παροιμιαν/παρανομιαν εκ στοματος αφρονων/αφρονω 26:08:00 ος αποδεσμευει λιθον εν σφενδονη ομοιος εστιν/εστι τω διδοντι αφρονι δοξαν 26:09:00 ακανθαι φυονται εν χειρι [του ] μεθυσου δουλεια δε εν χειρι των αφρονων 26:10:00 πολλα χειμαζεται πασα σαρξ αφρονων συντριβεται γαρ η εκστασις αυτων 26:11:00 ωσπερ κυων οταν επελθη επι τον εαυτου εμετον και μισητος γενηται ουτως αφρων τη εαυτου κακια αναστρεψας επι την εαυτου αμαρτιαν [ 11α ] εστιν αισχυνη επαγουσα αμαρτιαν και εστιν αισχυνη δοξα και χαρις 26:12:00 ειδον ανδρα δοξαντα παρ' εαυτω/αυτω σοφον ειναι ελπιδα μεντοι εσχεν/εσχε μαλλον αφρων αυτου 26:13:00 λεγει οκνηρος αποστελλομενος εις οδον λεων εν ταις οδοις [εν δε ταις πλατειαις φρονευται ] 26:14:00 ωσπερ θυρα στρεφεται επι του στροφιγγος ουτως οκνηρος επι της κλινης αυτου 26:15:00 κρυψας οκνηρος την χειρα/χειλεων εν τω κολπω αυτου ου δυνησεται επενεγκειν επι [το ] στομα 26:16:00 σοφωτερος εαυτω οκνηρος φαινεται του εν πλησμονη αποκομιζοντος αγγελιαν 26:17:00 ωσπερ ο κρατων κερκου κυνος ουτως ο προεστως αλλοτριας κρισεως 26:18:00 ωσπερ οι ιωμενοι προβαλλουσιν προβαλλουσι λογους εις ανθρωπους ο δε απαντησας τω λογω πρωτος υποσκελισθησεται 26:19:00 ουτως παντες οι ενεδρευοντες τους εαυτων φιλους οταν δε φωραθωσιν/oραθωσι λεγουσιν οτι παιζων επραξα 26:20:00 εν πολλοις ξυλοις θαλλει πυρ οπου δε ουκ εστιν/εστι διθυμος ησυχαζει μαχη 26:21:00 εσχαρα ανθραξιν/ανθραξι και ξυλα πυρι ανηρ δε λοιδορος εις ταραχην μαχης 26:22:00 λογοι κερκωπων μαλακοι ουτοι δε τυπτουσιν εις ταμιεια σπλαγχνων 26:23:00 αργυριον διδομενον μετα δολου ωσπερ οστρακον ηγητεον χειλη λεια καρδιαν καλυπτει λυπηραν 26:24:00 χειλεσιν/χειλεσι παντα επινευει αποκλαιομενος εχθρος εν δε τη καρδια τεκταινεται δολους 26:25:00 εαν σου δεηται ο εχθρος μεγαλη τη φωνη μη πεισθης επτα γαρ εισιν/εισι πονηριαι εν τη ψυχη αυτου 26:26:00 ο κρυπτων εχθραν συνιστησιν/συνιστησι δολον εκκαλυπτει δε τας εαυτου αμαρτιας ευγνωστος εν συνεδριοις 26:27:00 ο ορυσσων βοθρον τω πλησιον εμπεσειται εις αυτον ο δε κυλιων λιθον εφ' εαυτον κυλιει 26:28:00 γλωσσα ψευδης μισει αληθειαν στομα δε αστεγον ποιει ακαταστασιας

27

27:01:00 μη καυχω τα εις αυριον ου γαρ γινωσκεις τι τεξεται η επιουσα 27:02:00 εγκωμιαζετω σε ο πελας και μη το σον στομα αλλοτριος και μη τα σα χειλη 27:03:00 βαρυ λιθος και δυσβαστακτον αμμος οργη δε αφρονος βαρυτερα αμφοτερων 27:04:00 ανελεημων θυμος και οξεια οργη αλλ' ουδενα/ουδεν υφισταται ζηλος 27:05:00 κρεισσους ελεγχοι αποκεκαλυμμενοι κρυπτομενης φιλιας 27:06:00 αξιοπιστοτερα εστιν/εστι τραυματα φιλου η εκουσια φιληματα εχθρου 27:07:00 ψυχη εν πλησμονη ουσα κηριοις εμπαιζει ψυχη δε ενδεει και τα πικρα γλυκεια/γλυκεα φαινεται 27:08:00 ωσπερ οταν ορνεον καταπετασθη εκ της ιδιας νοσσιας ουτως ανθρωπος δουλουται οταν αποξενωθη εκ των ιδιων τοπων 27:09:00 μυροις και οινοις και θυμιαμασιν/θυμιαμασι τερπεται καρδια καταρρηγνυται δε υπο συμπτωματων ψυχη 27:10:00 φιλον σον η φιλον πατρωον μη εγκαταλιπης εις δε τον οικον του αδελφου σου μη εισελθης ατυχων κρεισσων φιλος εγγυς η αδελφος μακραν οικων 27:11:00 σοφος γινου υιε ινα [σου] ευφραινηται [μου] η καρδια και αποστρεψον απο σου επονειδιστους λογους 27:12:00 πανουργος κακων επερχομενων απεκρυβη αφρονες δε επελθοντες ζημιαν τεισουσιν/τισουσιν 27:13:00 αφελου το ιματιον αυτου παρηλθεν/παρηλθε γαρ υβριστης οστις τα αλλοτρια λυμαινεται 27:14:00 ος αν ευλογη φιλον το/τοπρωι πρωι μεγαλη τη φωνη καταρωμενου ουδεν διαφερειν δοξει 27:15:00 σταγονες εκβαλλουσιν ανθρωπον εν ημερα χειμερινη εκ του οικου αυτου ωσαυτως και γυνη λοιδορος εκ του ιδιου οικου 27:16:00 βορεας σκληρος ανεμος ονοματι δε επιδεξιος καλειται 27:17:00 σιδηρος σιδηρον οξυνει ανηρ δε παροξυνει προσωπον εταιρου 27:18:00 ος φυτευει συκην φαγεται τους καρπους αυτης ος δε φυλασσει τον εαυτου κυριον τιμηθησεται 27:19:00 ωσπερ ουχ ομοια προσωπα προσωποις ουτως ουδε αι καρδιαι/διανοιαι των ανθρωπων 27:20:00 αδης και απωλεια ουκ εμπιμπλανται ωσαυτως και οι οφθαλμοι των ανθρωπων απληστοι [ 20α ] βδελυγμα κυριω στηριζων οφθαλμον και οι απαιδευτοι ακρατεις γλωσση 27:21:00 δοκιμιον αργυρω/αργυριω και χρυσω πυρωσις ανηρ δε δοκιμαζεται δια στοματος εγκωμιαζοντων αυτον [ 21α ] καρδια ανομου εκζητει κακα καρδια δε ευθης/ευθυς εκζητει/ζητει γνωσιν 27:22:00 εαν μαστιγοις αφρονα εν μεσω συνεδριου ατιμαζων ου μη περιελης την αφροσυνην αυτου 27:23:00 γνωστως επιγνωση ψυχας ποιμνιου σου και επιστησεις καρδιαν σου σαις αγελαις 27:24:00 οτι ου [εις ] τον αιωνα/αιω να ανδρι κρατος και ισχυς ουδε παραδιδωσιν εκ γενεας εις γενεαν 27:25:00 επιμελου των εν τω πεδιω χλωρων και κερεις ποαν και συναγε χορτον ορεινον 27:26:00 ινα εχης προβατα εις ιματισμον τιμα πεδιον ινα ωσιν/ωσι σοι αρνες 27:27:00 υιε παρ' εμου εχεις ρησεις ισχυρας εις την ζωην σου και εις την ζωην σων θεραποντων

28

28:01:00 φευγει ασεβης μηδενος διωκοντος δικαιος δε ωσπερ λεων πεποιθεν/πεποιθε 28:02:00 δι' αμαρτιας ασεβων κρισεις εγειρονται ανηρ δε πανουργος κατασβεσει αυτας 28:03:00 ανδρειος εν ασεβειαις/ασεβεια συκοφαντει πτωχους ωσπερ υετος λαβρος και ανωφελης 28:04:00 ουτως οι εγκαταλειποντες τον νομον εγκωμιαζουσιν ασεβειαν οι δε αγαπωντες τον νομον περιβαλλουσιν εαυτοις τειχος 28:05:00 ανδρες κακοι ου νοησουσιν/συνησουσι κριμα οι δε ζητουντες τον κυριον συνησουσιν συνησουσι εν παντι 28:06:00 κρεισσων πτωχος πορευομενος εν αληθεια πλουσιου ψευδους 28:07:00 φυλασσει νομον υιος συνετος ος δε ποιμαινει ασωτιαν ατιμαζει πατερα/πατερ 28:08:00 ο πληθυνων τον πλουτον/πλουτου αυτου μετα τοκων και πλεονασμων τω ελεωντι πτωχους συναγει αυτον 28:09:00 ο εκκλινων το ους αυτου του μη εισακουσαι νομου και αυτος την προσευχην αυτου εβδελυκται 28:10:00 ος πλανα ευθεις εν οδω κακη εις διαφθοραν αυτος εμπεσειται οι δε ανομοι διελευσονται αγαθα και ουκ εισελευσονται εις αυτα 28:11:00 σοφος παρ' εαυτω ανηρ πλουσιος πενης δε νοημων καταγνωσεται αυτου 28:12:00 δια βοηθειαν δικαιων πολλη γινεται δοξα εν δε τοποις ασεβων αλισκονται ανθρωποι 28.13 ο επικαλυπτων ασεβειαν εαυτου ουκ ευοδωθησεται ο δε εξηγουμενος ελεγχους αγαπηθησεται 28:14:00 μακαριος ανηρ ος καταπτησσει παντα δι' ευλαβειαν ο δε σκληρος την καρδιαν εμπεσειται κακοις 28:15:00 λεων πεινων και λυκος διψων ος τυραννει πτωχος ων εθνους πενιχρου 28:16:00 βασιλευς ενδεης προσοδων μεγας συκοφαντης ο δε μισων αδικιαν μακρον χρονον ζησεται 28:17:00 ανδρα τον εν αιτια φονου ο εγγυωμενος φυγας εσται και ουκ εν ασφαλεια [ 17α ] παιδευε υιον και αγαπησει σε και δωσει κοσμον τη ση ψυχη ου μη υπακουσης/υπακουσει εθνει παρανομω 28:18:00 ο πορευομενος δικαιως βεβοηθηται ο δε σκολιαις οδοις πορευομενος εμπλακησεται 28:19:00 ο εργαζομενος την εαυτου γην πλησθησεται αρτων ο δε διωκων σχολην πλησθησεται/λησθησεται πενιας 28:20:00 ανηρ αξιοπιστος πολλα ευλογηθησεται ο δε κακος ουκ ατιμωρητος εσται 28:21:00 ος ουκ αισχυνεται προσωπα δικαιων ουκ αγαθος ο τοιουτος ψωμου αρτου αποδωσεται ανδρα 28:22:00 σπευδει πλουτειν ανηρ βασκανος και ουκ οιδεν οτι ελεημων κρατησει αυτου 28:23:00 ο ελεγχων ανθρωπου οδους χαριτας εξει μαλλον του γλωσσοχαριτουντος 28:24:00 ος αποβαλλεται πατερα η μητερα και δοκει μη αμαρτανειν ουτος κοινωνος εστιν ανδρος ασεβους 28:25:00 απληστος/απιστος ανηρ κρινει εικη ος δε πεποιθεν επι κυριον εν επιμελεια εσται 28:26:00 ος πεποιθεν/πεποιθε θρασεια καρδια ο τοιουτος αφρων ος δε πορευεται σοφια σωθησεται 28:27:00 ος διδωσιν/διδωσι πτωχοις ουκ ενδεηθησεται ος δε αποστρεφει τον οφθαλμον αυτου εν πολλη απορια εσται 28:28:00 εν τοποις ασεβων στενουσι δικαιοι εν δε τη εκεινων/εκεινω απωλεια πληθυνθησονται δικαιοι

29

29:01:00 κρεισσων ανηρ ελεγχων ανδρος σκληροτραχηλου εξαπινης γαρ φλεγομενου αυτου ουκ εστιν ιασις 29:02:00 εγκωμιαζομενων δικαιων ευφρανθησονται λαοι αρχοντων δε ασεβων στενουσιν ανδρες 29:03:00 ανδρος φιλουντος σοφιαν ευφραινεται πατηρ αυτου ος δε ποιμαινει πορνας απολει πλουτον 29:04:00 βασιλευς δικαιος ανιστησιν/ανιστησι χωραν ανηρ δε παρανομος κατασκαπτει 29:05:00 ος παρασκευαζεται επι προσωπον του εαυτου φιλου δικτυον περιβαλλει αυτο τοις εαυτου ποσιν 29:06:00 αμαρτανοντι ανδρι μεγαλη παγις δικαιος δε εν χαρα και εν ευφροσυνη εσται 29:07:00 επισταται δικαιος κρινειν πενιχροις ο δε ασεβης ου συνησει/νοει γνωσιν και πτωχω ουχ υπαρχει νους επιγνωμων 29:08:00 ανδρες λοιμοι/ανομοι εξεκαυσαν πολιν σοφοι δε απεστρεψαν οργην 29:09:00 ανηρ σοφος κρινει εθνη ανηρ δε φαυλος οργιζομενος καταγελαται και ου καταπτησσει 29:10:00 ανδρες αιματων μετοχοι μισησουσιν μισουσιν οσιον οι δε ευθεις εκζητησουσιν εκζητησουσι ψυχην αυτου 29:11:00 ολον τον θυμον αυτου εκφερει αφρων σοφος δε ταμιευεται κατα μερος 29:12:00 βασιλεως υπακουοντος λογον αδικον παντες οι υπ' αυτον παρανομοι 29:13:00 δανιστου/δανειστου και χρεοφειλετου/χρεωφειλετου αλληλοις συνελθοντων επισκοπην [ποιειται ] αμφοτερων [ποιειται ] ο κυριος 29:14:00 βασιλεως εν αληθεια κρινοντος πτωχους ο θρονος αυτου εις μαρτυριον κατασταθησεται 29:15:00 πληγαι και ελεγχοι διδοασιν/διδοασι σοφιαν παις δε πλανωμενος αισχυνει γονεις αυτου 29:16:00 πολλων οντων ασεβων πολλαι γινονται αμαρτιαι οι δε δικαιοι εκεινων πιπτοντων καταφοβοι γινονται 29:17:00 παιδευε υιον σου και αναπαυσει σε και δωσει κοσμον τη ψυχη σου 29:18:00 ου μη υπαρξη εξηγητης εθνει παρανομω ο δε φυλασσων τον νομον μακαριστος 29:19:00 λογοις ου παιδευθησεται οικετης σκληρος εαν γαρ και νοηση αλλ' ουχ υπακουσεται 29:20:00 εαν ιδης ανδρα ταχυν εν λογοις γινωσκε οτι ελπιδα εχει μαλλον [ο] αφρων αυτου 29:21:00 ος κατασπαταλα εκ παιδος οικετης εσται εσχατον δε οδυνηθησεται εφ' εαυτω 29:22:00 ανηρ θυμωδης ορυσσει/εγειρει νεικος ανηρ δε οργιλος εξωρυξεν αμαρτιας 29:23:00 υβρις ανδρα ταπεινοι τους δε ταπεινοφρονας ερειδει δοξη κυριος 29:24:00 ος μεριζεται κλεπτη μισει την εαυτου ψυχην εαν δε ορκου προτεθεντος ακουσαντες μη αναγγειλωσιν αναγγειλωσι 29:25:00 φοβηθεντες και αισχυνθεντες ανθρωπους υπεσκελισθησαν ο δε πεποιθως επι κυριον ευφρανθησεται ασεβεια ανδρι διδωσιν/διδωσι σφαλμα ος δε πεποιθεν επι τω δεσποτη σωθησεται 29:26:00 πολλοι θεραπευουσιν θεραπευουσι προσωπα ηγουμενων παρα δε κυριου γινεται το δικαιον ανδρι 29:27:00 βδελυγμα δικαιοις ανηρ [ανδρι] αδικος/αδικω βδελυγμα δε ανομω κατευθυνουσα οδος

30

30:01:00 τους εμους λογους υιε φοβηθητι και δεξαμενος αυτους μετανοει ταδε λεγει ο ανηρ τοις πιστευουσιν/πιστευουσι θεω και παυομαι 30:02:00 αφρονεστατος γαρ ειμι παντων/απαντων ανθρωπων και φρονησις ανθρωπων ουκ εστιν εν εμοι 30:03:00 θεος δεδιδαχεν/δεδιδαχε με σοφιαν και γνωσιν αγιων εγνωκα 30:04:00 τις ανεβη εις τον ουρανον και κατεβη τις συνηγαγεν ανεμους εν κολπω τις συνεστρεψεν υδωρ εν ιματιω τις εκρατησεν/εκρατησε παντων των ακρων της γης τι ονομα αυτω η τι ονομα τοις τεκνοις αυτου [ινα γνως] 30:05:00 παντες [γαρ ] λογοι θεου πεπυρωμενοι υπερασπιζει δε αυτος των ευλαβουμενων αυτον 30:06:00 μη προσθης τοις λογοις αυτου ινα μη ελεγξη σε και ψευδης γενη 30:07:00 δυο αιτουμαι παρα σου μη αφελης μου χαριν προ του αποθανειν με 30:08:00 ματαιον λογον και ψευδη μακραν μου ποιησον πλουτον δε και πενιαν μη μοι δως συνταξον δε μοι τα δεοντα και τα αυταρκη 30:09:00 ινα μη πλησθεις ψευδης γενωμαι και ειπω τις με ορα η πενηθεις κλεψω και ομοσω το ονομα του θεου 30:10:00 μη παραδως οικετην εις χειρας δεσποτου μηποτε καταρασηται σε και αφανισθης 30:11:00 εκγονον κακον πατερα καταραται την δε μητερα ουκ ευλογει 30:12:00 εκγονον κακον δικαιον εαυτον κρινει την δε εξοδον αυτου ουκ απενιψεν 30:13:00 εκγονον κακον υψηλους οφθαλμους εχει τοις δε βλεφαροις αυτου επαιρεται 30:14:00 εκγονον κακον μαχαιρας τους οδοντας εχει και τας μυλας τομιδας ωστε αναλισκειν και κατεσθιειν τους ταπεινους απο της γης και τους πενητας αυτων εξ ανθρωπων 30:15:00 τη βδελλη τρεις θυγατερες ησαν αγαπησει αγαπωμεναι και αι τρεις αυται ουκ ενεπιμπλασαν αυτην και η τεταρτη ουκ ηρκεσθη ειπειν ικανον 30:16:00 αδης και ερως γυναικος και ταρταρος και γη ουκ εμπιπλαμενη υδατος και υδωρ και πυρ ου μη ειπωσιν αρκει 30:17:00 οφθαλμον καταγελωντα πατρος και ατιμαζοντα γηρας μητρος εκκοψαισαν αυτον κορακες εκ των φαραγγων και καταφαγοισαν αυτον νεοσσοι αετων 30:18:00 τρια δε εστιν αδυνατα μοι νοησαι και το τεταρτον ουκ επιγινωσκω 30:19:00 ιχνη αετου πετομενου και οδους οφεως επι πετρας και τριβους νηος ποντοπορουσης και οδους ανδρος εν νεοτητι 30:20:00 τοιαυτη οδος γυναικος μοιχαλιδος η οταν/οτ αν πραξη απονιψαμενη ουδεν φησιν/φησι πεπραχεναι ατοπον 30:21:00 δια τριων σειεται η γη το δε τεταρτον ου δυναται φερειν 30:22:00 εαν οικετης βασιλευση και αφρων πλησθη σιτιων 30:23:00 και οικετις εαν εκβαλη την εαυτης κυριαν και μισητη γυνη εαν τυχη ανδρος αγαθου 30:24:00 τεσσαρα δε [εστιν] ελαχιστα επι της γης ταυτα δε εστιν/εστι σοφωτερα των σοφων 30:25:00 οι μυρμηκες οις μη εστιν ισχυς και ετοιμαζονται θερους την τροφην 30:26:00 και οι χοιρογρυλλιοι εθνος ουκ ισχυρον οι εποιησαντο εν πετραις τους εαυτων οικους 30:27:00 αβασιλευτον εστιν η ακρις και εκστρατευει/στρατευει αφ' ενος κελευσματος ευτακτως 30:28:00 και καλαβωτης χερσιν ερειδομενος και ευαλωτος ων κατοικει εν οχυρωμασιν/οχυρωμασι βασιλεως 30:29:00 τρια δε εστιν α ευοδως πορευεται και το τεταρτον ο καλως διαβαινει 30:30:00 σκυμνος λεοντος ισχυροτερος κτηνων ος ουκ αποστρεφεται ουδε καταπτησσει κτηνος 30:31:00 και αλεκτωρ εμπεριπατων θηλειαις ευψυχος και τραγος ηγουμενος αιπολιου και βασιλευς δημηγορων εν εθνει 30:32:00 εαν προη σεαυτον εις/εν ευφροσυνην/ευφροσυνη και εκτεινης την χειρα σου μετα μαχης ατιμασθηση 30:33:00 αμελγε γαλα και εσται βουτυρον εαν δε εκπιεζης μυκτηρας εξελευσεται αιμα εαν δε εξελκης λογους εξελευσονται κρισεις και μαχαι

31

31:01:00 οι εμοι λογοι ειρηνται υπο θεου βασιλεως χρηματισμος ον επαιδευσεν η μητηρ αυτου 31:02:00 τι τεκνον τηρησεις τι ρησεις θεου πρωτογενες σοι λεγω υιε τι τεκνον εμης κοιλιας τι τεκνον εμων ευχων 31:03:00 μη δως γυναιξι σον πλουτον και τον σον νουν και βιον εις υστεροβουλιαν 31:04:00 μετα βουλης παντα ποιει μετα βουλης οινοποτει οι δυνασται θυμωδεις εισιν οινον δε μη πινετωσαν 31:05:00 ινα μη πιοντες επιλαθωνται της σοφιας και ορθα κριναι ου μη δυνωνται τους ασθενεις 31:06:00 διδοτε μεθην τοις εν λυπαις και οινον πινειν τοις εν οδυναις 31:07:00 ινα επιλαθωνται της πενιας και των πονων μη μνησθωσιν ετι 31:08:00 ανοιγε σον στομα λογω θεου και κρινε παντας υγιως 31:09:00 ανοιγε σον στομα και κρινε δικαιως διακρινε δε πενητα και ασθενη 31:10:00 γυναικα ανδρειαν τις ευρησει τιμιωτερα δε εστιν/εστι λιθων πολυτελων η τοιαυτη 31:11:00 θαρσει επ' αυτη η καρδια του ανδρος αυτης η τοιαυτη καλων σκυλων ουκ απορησει 31:12:00 ενεργει γαρ τω ανδρι [εις ] αγαθα παντα τον βιον 31:13:00 μηρυομενη ερια και λινον εποιησεν ευχρηστον ταις χερσιν αυτης 31:14:00 εγενετο ωσει ναυς εμπορευομενη μακροθεν συναγει δε αυτη τον βιον 31:15:00 και ανισταται εκ νυκτων και εδωκεν/εδωκε βρωματα τω οικω και εργα ταις θεραπαιναις 31:16:00 θεωρησασα γεωργιον επριατο απο δε καρπων χειρων αυτης κατεφυτευσεν/κατεφυτευσε κτημα 31:17:00 αναζωσαμενη ισχυρως την οσφυν αυτης ηρεισεν/ηρεισε τους βραχιονας αυτης εις εργον 31:18:00 [και] εγευσατο οτι καλον εστιν/εστι το εργαζεσθαι και ουκ αποσβεννυται [ο λυχνος αυτης] ολην την νυκτα 31:19:00 τους πηχεις αυτης εκτεινει επι τα συμφεροντα τας δε χειρας αυτης ερειδει εις ατρακτον 31:20:00 χειρας δε αυτης διηνοιξεν/διηνοιξε πενητι καρπον δε εξετεινεν/εξετεινε πτωχω 31:21:00 ου φροντιζει των εν οικω ο ανηρ αυτης οταν που χρονιζη παντες γαρ οι παρ' αυτης ενδιδυσκονται/ενδεδυμενοι [εισι] 31:22:00 δισσας χλαινας εποιησεν/εποιησε τω ανδρι αυτης εκ δε βυσσου και πορφυρας εαυτη ενδυματα 31:23:00 περιβλεπτος δε γινεται [εν πυλαις] ο ανηρ αυτης [εν πυλαις] ηνικα αν καθιση εν συνεδριω μετα των γεροντων κατοικων της γης 31:24:00 σινδονας εποιησεν/εποιησε και απεδοτο περιζωματα [δε ] τοις χαναναιοις 31:25:00 στομα αυτης διηνοιξεν/διηνοιξε προσεχοντως και εννομως και ταξιν εστειλατο τη γλωσση αυτης 31:26:00 ισχυν και ευπρεπειαν ενεδυσατο και ευφρανθη εν ημεραις εσχαταις 31:27:00 στεγναι διατριβαι οικων αυτης σιτα δε οκνηρα ουκ εφαγεν/εφαγε 31:28:00 το στομα δε ανοιγει σοφως και νομοθεσμως η δε ελεημοσυνη αυτης ανεστησεν/ανεστησε τα τεκνα αυτης και επλουτησαν και ο ανηρ αυτης ηνεσεν αυτην 31:29:00 πολλαι θυγατερες εκτησαντο πλουτον πολλαι εποιησαν δυνατα/δυναμιν συ δε υπερκεισαι [και] υπερηρας πασας 31:30:00 ψευδεις αρεσκειαι και ματαιον καλλος γυναικος γυνη γαρ συνετη ευλογειται φοβον δε κυριου αυτη αινειτω 31:31:00 δοτε αυτη απο καρπων χειρων/χειρεων αυτης και αινεισθω εν πυλαις ο ανηρ αυτης

ω

ω ωκοδομησαν ωκοδομησεν ωμνειται ωμοις ων ως ωσαυτως ωσει ωσιν ωσπερ ωστε ωτα ωφελει ωφελουσιν ωφελησουσιν

ψ

ψευδει ψευδεις ψευδεσιν ψευδεται ψευδη ψευδης ψευδος ψευδους ψευστης ψυχαι ψυχας ψυχη ψυχην ψυχης ψυχρον ψωμιζε ψωμον ψωμος ψωμου

χ

χαιρε χαιρει χαιρετω χαιρις χαιροντες χαλικων χαναναιοις χαρα χαριν χαρις χαριτας χαριτων χειλεσι χειλεσιν χειλεων χειλη χειμαζεται χειμερινη χειρ χειρα χειρας χειρες χειρι χειρων χερσι χερσιν χερσωθησεται χηρας χιονος χλαινας χλωρων χοιρογρυλλιοι χολης χορτασια χορτομανησει χορτον χορτω χρειαν χρεοφειλετου χρεωφειλετου χρη χρηματα χρηματισμος χρηματων χρησεται χρησιμοι χρησομαι χρηστοι χρονι χρονιζη χρονισης χρονον χρυσεον χρυσιον χρυσιου χρυσος χρυσουν χρυσω χρωμενοις χρωμενους χρωμενων χωραν χωρας χωριζεσθαι

φ

φαγε φαγεται φαγετε φαγης φαινεται φαινηται φανειται φανερα φανουνται φαραγγων φαρυγγα φαρυγξ φατναι φαυλα φαυλη φαυλιζει φαυλος φαυλους φειδεται φειδομενος φεισεται φειση φερειν φερηται φερουσι φευγει φημη φησιν φιαλας φιλαμαρτημων φιλαν φιλεχθρησης φιληματα φιλησουσιν φιλια φιλιαν φιλιας φιλικως· φιλοι φιλον φιλονεικουντας φιλος φιλου φιλουντας φιλουντος φιλους φιλω φιλων φλεγομενου φλοξ φοβειται φοβερος φοβηθεις φοβηθεντες φοβηθηση φοβηθητι φοβον φοβος φοβου φοβουμενος φοβω φονευθησονται φονευται φονου φορει φορεσει φραγμοι φρασσει φρασσοι φρεαρ φρεατων φρενων φρονευται φρονησει φρονησεως φρονησιν φρονησις φρονιμοις φρονιμον φρονιμος φρονιμου φρονιμους φρονιμω φροντιζει φυγας φυεται φυλακη φυλαξαι φυλαξει φυλαξης φυλαξον φυλας φυλασσε φυλασσει φυλασσεται φυλασσετω φυλασσομενος φυλασσων φυλλα φυονται φυτευει ψωμος φωνη φωνην φωραθωσιν φως φωτι φωτιζουσιν

υ

υβρει υβρεως υβριν υβρις υβριστης υβριστικον υβριστου υβριστων υγιαινει υγιειαν υγιως υδατα υδατος υδατων υδωρ υετοι υετος υιε υιοις υιον υιος υιου υιους υιω υιων υμας υμετερα υμιν υμνειται υμων υος υπ' υπαιθρου υπακουει υπακουειν υπακουοντος υπακουσει υπακουσεται υπακουση υπακουσης υπανδρον υπανδρου υπαρξη υπαρξιν υπαρξις υπαρχει υπαρχετω υπαρχοντα υπαρχοντος υπερ υπερασπιει υπερασπιζει υπερασπιση υπερβηση υπερεκχεισθω υπερηρας υπερηφανιαν υπερηφανοις υπερκεισαι υπερου υπερτιθενται υπερυψονων υπεσκελισθησαν υπευθυνοι υπηκοος υπηκουσατε υπηρεισεν υπηρετης υπηρξεν υπνοις υπνον υπνος υπνου υπνωδης υπνωσεις υπνωσωσιν υπο υποισει υπολειποιτο υπολειφθησονται υπολιποιτο υπομεινον υποπιπτουσα υποσκελισθησεται υποσκελισματι υποστρεφει υποφερει υπωπια υστεροβουλιαν υστερον υφιστασο υφισταται υψηλα υψηλη υψηλοκαρδιος υψηλον υψηλος υψηλου υψηλους υψηλων υψοι υψονεται υψουντα υψουνται υψουται υψωσαν υψωσει